Suche
Mein Konto
VS en Iran: Diplomatie in het nucleaire geschil – onderhandelingen in Rome!
Toekomstige nucleaire gesprekken tussen de VS en Iran vrijdag in Rome: optimisme ondanks bestaande meningsverschillen over het nucleaire programma.
VS en Iran: Diplomatie in het nucleaire geschil – onderhandelingen in Rome!
Op vrijdag 21 mei 2025 vindt in Rome de vijfde onderhandelingsronde over het controversiële nucleaire geschil tussen de VS en Iran plaats. De aankondiging werd gedaan door de Oman's minister van Buitenlandse Zaken Badr al-Busaidi op het X-platform. Oman vervult de rol van bemiddelaar in deze gesprekken, die de afgelopen maanden steeds belangrijker zijn geworden.
Aan het begin van de gesprekken heerste er een zekere mate van optimisme tussen beide partijen. Na de laatste bijeenkomst in Muscat kwamen echter aanzienlijke verschillen aan het licht. Analist Gregory Brew van Eurasia Group merkte op dat een voortzetting van de gesprekken ondanks de bestaande meningsverschillen niet verrassend zou zijn. Hij benadrukte echter dat zonder overeenstemming over een belangrijke kwestie een alomvattend akkoord onwaarschijnlijk blijft.
twistpunt in de onderhandelingen
Het belangrijkste twistpunt in het Iraanse nucleaire programma betreft het gebruik ervan. Iran houdt vol dat zijn programma uitsluitend voor civiele doeleinden is bedoeld, terwijl westerse regeringen, met name de Verenigde Staten, vrezen dat Iran werkt aan de bouw van een atoombom. Deze zorgen werden verder aangewakkerd toen de Amerikaanse president Donald Trump Iran met militair geweld bedreigde als de onderhandelingen zouden mislukken.
Als onderdeel van het nucleaire akkoord van Wenen, ondertekend op 14 juli 2015, heeft Iran zich ertoe verbonden zijn nucleaire programma aanzienlijk te beperken. De overeenkomst werd ondertekend door de P5+1-landen (VS, Rusland, China, Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland) en de Europese Unie met als doel het Iraanse nucleaire programma onder controle te krijgen en de economische sancties geleidelijk op te heffen. Deze overeenkomst trad op 20 januari 2016 in werking en werd goedgekeurd bij Resolutie 2231 van de VN-Veiligheidsraad.
Gevolgen van de Amerikaanse terugtrekking uit de overeenkomst
Maar de hoop op een langetermijnoplossing werd aanzienlijk aangetast toen Trump zich in 2018 eenzijdig terugtrok uit het pact en nieuwe sancties oplegde aan Iran. Deze sancties troffen niet alleen Iran rechtstreeks, maar ook alle landen en bedrijven die zaken deden met Iran. Na de terugtrekking van de VS begon ook de Iraanse nucleaire activiteit toe te nemen: Iran overschreed in juli 2019 de limieten voor laagverrijkt uranium uit de deal en verklaarde in januari 2020 dat het zich niet langer aan de verplichtingen van de deal zou houden.
De Iraanse nucleaire schendingen en de toename van de verrijking tot wel 60% hebben het internationale vertrouwen aanzienlijk ondermijnd. De Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) had medio 2019 bevestigd dat Iran zijn verplichtingen uit het akkoord nakwam, maar de situatie is sindsdien dramatisch verslechterd. Critici van de overeenkomst, zoals de Verenigde Staten, Israël en Saoedi-Arabië, hadden vanaf het begin al hun bezorgdheid geuit over het feit dat Iran ondanks zijn toezeggingen zou kunnen werken aan kernwapens.
De federale overheid en andere internationale actoren blijven streven naar een diplomatieke oplossing. De mogelijkheid dat de Amerikaanse regering onder president Biden terugkeert naar de overeenkomst hangt van cruciaal belang af van de terugkeer van Iran naar de naleving van zijn contractuele verplichtingen. De onderhandelingen in Wenen vonden voor het laatst plaats van april tot juni 2021 en van november 2021 tot maart 2022, maar werden verstoord door de afwijzing door Iran van compromispakketten. Er is geen vooruitgang in de onderhandelingen en de internationale gemeenschap houdt de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten.
Gezien de huidige situatie en de bestaande meningsverschillen zal de uitkomst van de volgende onderhandelingsronde in Rome met bijzondere aandacht worden gevolgd. Het valt nog te bezien of de betrokken partijen tot een akkoord kunnen komen dat een duurzame oplossing voor het nucleaire geschil kan bieden.