Ο κλεμμένος πίνακας 370 ετών επιστρέφει στα δισέγγονά του!

Ο κλεμμένος πίνακας 370 ετών επιστρέφει στα δισέγγονά του!

Το βρετανικό ίδρυμα τέχνης Tate επέστρεψε έναν πίνακα 370 ετών που λεηλατήθηκε την εποχή των Ναζί στα δισέγγονα του αρχικού ιδιοκτήτη. Το έργο τέχνης τιτλοφορείται «Ο Αινείας και η οικογένειά του φεύγουν από την καύση της Τροίας» και δημιουργήθηκε από τον Βρετανό ζωγράφο Henry Gibbs. Κάποτε ανήκε στον Βέλγο συλλέκτη έργων τέχνης Samuel Hartveld, ο οποίος αναγκάστηκε να φύγει από την Αμβέρσα το 1940 λόγω της εβραϊκής του ταυτότητας και να αφήσει πίσω του την εκτενή συλλογή έργων τέχνης του. Ο Χάρτβελντ και η σύζυγός του υπέφεραν από τις συνέπειες του εθνικοσοσιαλισμού και τα έργα τέχνης που κατασχέθηκαν από τους Γερμανούς κατακτητές πουλήθηκαν χωρίς έσοδα. Ο πίνακας αποκτήθηκε για τη συλλογή της Tate το 1994 και μια επιτροπή αποφάσισε τώρα ότι πρέπει να επιστραφεί, αναφέρει oe24.

Η επιστροφή της λεηλατημένης από τους Ναζί τέχνης είναι ένα σημαντικό θέμα που αφορά την αποκατάσταση της ιδιοκτησίας έργων τέχνης που κλάπηκαν κατά τη ναζιστική εποχή. Υπολογίζεται ότι περίπου 600.000 έργα τέχνης κλάπηκαν ή απαλλοτριώθηκαν από Γερμανούς μεταξύ 1933 και 1945, επηρεάζοντας πολλούς Εβραίους και όσους διώκονται ως Εβραίοι. Η ανακάλυψη και ο επαναπατρισμός τέτοιων έργων τέχνης γίνεται όλο και πιο σημαντική, ιδιαίτερα μετά τη Διακήρυξη της Ουάσιγκτον του 1998, την οποία υπέγραψαν 44 πολιτείες για να υποστηρίξουν την ανακάλυψη και την επιστροφή λεηλατημένης τέχνης. Μέχρι στιγμής, πάνω από χίλια έργα τέχνης από περίπου είκοσι χώρες έχουν αποκατασταθεί, γεγονός που καταδεικνύει την πολυπλοκότητα του ζητήματος.

Από τη λεηλατημένη τέχνη στην αποκατάσταση

Η επιστροφή της λεηλατημένης τέχνης παραμένει ένα σύνθετο και συχνά αμφιλεγόμενο ζήτημα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πολλά από τα κλεμμένα έργα τέχνης βρέθηκαν από τις συμμαχικές δυνάμεις κατοχής. Ωστόσο, έως και 10.000 έργα τέχνης παρέμειναν ανεξερεύνητα και δεν επιστράφηκαν σε δημόσιες ή ιδιωτικές συλλογές παγκοσμίως. Κατά τη μεταπολεμική περίοδο, πολλά έργα τέχνης αποθηκεύονταν σε αποθήκες και η ιδιοκτησία παρέμενε συχνά ασαφής.

Κεντρική πτυχή της αποκατάστασης ήταν η Διακήρυξη του Λονδίνου του 1943, η οποία κήρυξε άκυρες τις μεταβιβάσεις περιουσίας κατά την εποχή των Ναζί. Αυτό το νομικό πλαίσιο έχει υποστηριχθεί από νόμους περί αποκατάστασης και νόμους ακυρότητας σε διάφορες χώρες. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, υπήρχε έλλειψη γενικού κανονισμού αναποτελεσματικότητας, ο οποίος συχνά περιέπλεξε τις αποδόσεις. Οι μεταρρυθμίσεις σχετικά με την επιστροφή της λεηλατημένης από τους Ναζί τέχνης έχουν συζητηθεί επανειλημμένα έκτοτε, συμπεριλαμβανομένης της σύστασης συμβουλευτικών επιτροπών για τη διευκρίνιση των περιπτώσεων αποκατάστασης.

Η επιστροφή του πίνακα στα δισέγγονα του Samuel Hartveld καθιστά σαφές ότι η αποκατάσταση της λεηλατημένης τέχνης είναι επίσης ένα ενεργό θέμα στα βρετανικά μουσεία. Από την ίδρυση της Επιτροπής το 2000, έγιναν δεκτές 14 από τις 23 αιτήσεις για επιστροφή. Η έρευνα προέλευσης θεωρείται όλο και περισσότερο ως σημαντικό μέρος της μουσειακής εργασίας για την επαλήθευση της προέλευσης και της νομιμότητας των έργων τέχνης. Μια τέτοια επιστροφή είναι πάντα ένα βήμα προς την αποκατάσταση της νομικής ειρήνης, διότι, όπως δείχνει η Διακήρυξη της Ουάσιγκτον, η διεθνής κοινότητα έχει δεσμευτεί να αντιμετωπίσει αυτά τα οδυνηρά κεφάλαια της ιστορίας.