Εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας: Αποκαλύφθηκε η μυστική στρατηγική του Τραμπ

Εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας: Αποκαλύφθηκε η μυστική στρατηγική του Τραμπ

Ο ταχέως κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας – των δύο κορυφαίων γεωπολιτικών δυνάμεων του κόσμου των οποίων οι οικονομίες είναι στενά αλληλένδετες – απειλεί να προκαλέσει σημαντική ζημιά και στα δύο έθνη και θα προκαλέσει σοκ σε όλο τον κόσμο.

Στρατηγική ή αυτοσχεδιασμός;

Από τότε που ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε αυτή την πιθανή καταστροφή, το ερώτημα είναι αν έχει στρατηγική και πώς βλέπει το τελικό παιχνίδι. Ως συνήθως, ο Τραμπ αυτοσχεδιάζει. Η συγκλονιστική του κλιμάκωση του Δασμοί στην Κίνα Αυτή η εβδομάδα δεν ακολούθησε καμία ουσιαστική φόρμουλα. Όπως πάντα, ενεργεί σαν καρχαρίας ακινήτων, ανεβάζοντας τα στοιχήματα σε αφόρητα επίπεδα για να αποκτήσει πλεονέκτημα. Αυτή είναι η τελευταία εκδήλωση του «Τρελή θεωρία», σύμφωνα με την οποία ο Τραμπ επινοεί τις πιο ακραίες συνθήκες για να εκφοβίσει τους αντιπάλους του.

Τεράστιοι κίνδυνοι και για τις δύο πλευρές

Ίσως θα λειτουργήσει και η Κίνα, που δεν ενδιαφέρεται να καταστρέψει μια οικονομία που δεν μπορεί πλέον να καυχιέται με εντυπωσιακά στοιχεία ανάπτυξης, να επιστρέψει βιαστικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Πολλοί ειδικοί στην Κίνα πιστεύουν ότι το Πεκίνο δεν είναι πιο πιθανό να θέλει να πάει στο χείλος της αβύσσου από τον ίδιο τον Τραμπ. Όμως οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι.

«Βρισκόμαστε τώρα σε έναν πλήρη (εμπορικό) πόλεμο με την Κίνα και οι δασμοί που έχουν επιβληθεί στην Κίνα είναι αυτό που θα έλεγα απαγορευτικό», δήλωσε την Πέμπτη η πρώην υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν στο CNN International. "Θα έχουν τεράστιο αντίκτυπο στις Ηνωμένες Πολιτείες και την παγκόσμια οικονομία. Κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσουν αυτές οι πολιτικές."

Οι τακτικές του Τραμπ και οι συνέπειές τους

Οι τακτικές του Τραμπ βασίζονται στην υπόθεση ότι η απειλή τεράστιων συνεπειών θα αναγκάσει την Κίνα να διαπραγματευτεί - όπως συνέβη στην πρώτη του θητεία, όταν οι δύο πλευρές κατέληξαν σε μια εμπορική συμφωνία που δεν εφαρμόστηκε ποτέ πλήρως, ακόμη και πριν η πανδημία Covid-19 σε μεγάλο βαθμό σταματήσει τις σχέσεις ΗΠΑ-Πεκίνου.

Ωστόσο, η εξαναγκασμός της οικονομικής δράσης θα μπορούσε να αποτύχει, καθώς το τεράστιο οικονομικό βάρος και η ευαισθησία της Κίνας στις προσβολές από τις δυτικές δυνάμεις που τη βλέπουν ως προσπάθεια να αποτρέψουν την άνοδό της θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρές αντιδράσεις. Μετά από χρόνια εθνικιστικών πολιτικών και προπαγάνδας, ο κινεζικός πληθυσμός είναι απίθανο να ανταποκριθεί καλά στις απειλές.

Διπλωματία σε διάφορα επίπεδα

Την Πέμπτη, ο Τραμπ επιβεβαίωσε ότι αύξησε τους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές στο 145% και επέμεινε ότι η προσωπική του χημεία με τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ θα είναι κρίσιμη. «Είναι, με την πραγματική έννοια, φίλος μου εδώ και πολύ καιρό», είπε σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.

Ο Τραμπ θυμάται συχνά με νοσταλγία την επίσκεψη του Σι στο θέρετρο του Μαρ-α-Λάγκο κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, όταν οι δυο τους «έφαγαν το πιο όμορφο κομμάτι κέικ σοκολάτας» και ενημέρωσε τον έκπληκτο καλεσμένο του για στρατιωτικά πλήγματα που μόλις είχε διατάξει στη Συρία. Αλλά μια τέτοια «διπλωματία κέικ» είναι απίθανη στη δεύτερη θητεία του Τραμπ.

Οι προκλήσεις της συνεργασίας

Η στενή συνεργασία μεταξύ των παγκόσμιων εμπορικών εθνών της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης θα ήταν δύσκολο να αγνοήσει το Πεκίνο. Ωστόσο, ό,τι έχει κάνει ο Τραμπ από την επιστροφή του στο Οβάλ Γραφείο έχει ως στόχο την καταστροφή αυτής της ομάδας δημοκρατιών που έχουν ομοϊδεάτες. Αρκετές φορές αυτή την εβδομάδα επέκρινε την Ευρωπαϊκή Ένωση, λέγοντας: «Η ΕΕ ήταν πολύ σκληρή όλα αυτά τα χρόνια... Πάντα λέω ότι ιδρύθηκε για να βλάψει πραγματικά τις Ηνωμένες Πολιτείες στο εμπόριο».
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την πολιτική των ΗΠΑ, η οποία για πολλά χρόνια είχε στόχο να υποστηρίξει μια ισχυρή ΕΕ ως σύμμαχο της ευημερίας, της ενότητας και της δημοκρατίας σε μια ήπειρο που βρέθηκε στο επίκεντρο των πιο αιματηρών πολέμων στην ανθρώπινη ιστορία.

Συνέπειες ενός εμπορικού πολέμου

Ένας λόγος για τον οποίο ένας εμπορικός πόλεμος μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας θα μπορούσε να είναι τόσο ενοχλητικός είναι λόγω των στενών δεσμών μεταξύ των δύο οικονομιών. Τα χρόνια ολοκλήρωσης βοήθησαν και τις δύο χώρες: οι καταναλωτές των ΗΠΑ επωφελούνται από τη φθηνή πρόσβαση σε ρούχα, παπούτσια, ηλεκτρονικά είδη όπως iPhone και άλλα καταναλωτικά αγαθά, γεγονός που έχει βελτιώσει την ποιότητα ζωής για τη μεσαία τάξη. Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, έχει χρησιμοποιήσει το εμπόριο των ΗΠΑ για να επεκτείνει τη μεταποίηση και να βγάλει εκατομμύρια από τη φτώχεια.

Ωστόσο, εάν το εμπόριο ΗΠΑ-Κίνας καταρρεύσει, οι συνέπειες θα είναι οδυνηρές. Οι τιμές των αγαθών που αποτελούν ουσιαστικό μέρος της αμερικανικής ζωής θα μπορούσαν να εκτοξευθούν στα ύψη, τροφοδοτώντας τον πληθωρισμό και επιδεινώνοντας την ποιότητα ζωής για εκατομμύρια. Αυτό θα μπορούσε να αποδυναμώσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και να οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ύφεση.

Η αναζήτηση στρατηγικής

Το μέγεθος της πιθανής σύγκρουσης αναγκάζει τους αξιωματούχους των ΗΠΑ να αναζητήσουν μια στρατηγική. Μια προσέγγιση θα μπορούσε να είναι να χρησιμοποιηθεί η αμερικανική δύναμη και η παγκόσμια δύναμη για να πιέσουν το Πεκίνο σε ζητήματα όπως η πρόσβαση στην αγορά, η κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, η βιομηχανική κατασκοπεία και άλλα ζητήματα. Το μόνο αλίευμα: Θα έρχονταν σε αντίθεση με τη μάντρα του Τραμπ «Πρώτα η Αμερική».

Η ιδέα του σχηματισμού μιας αντι-κινεζικής συνεργατικής συμμαχίας των συμμαχικών δυνάμεων των ΗΠΑ δεν είναι νέα. Στην πραγματικότητα, ο Τραμπ το έχει ήδη απορρίψει μία φορά, αποχωρώντας από τη συμφωνία Trans-Pacific Partnership, η οποία περιελάμβανε 12 έθνη, συμπεριλαμβανομένων συμμάχων όπως το Μεξικό, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και η Αυστραλία, την πρώτη ημέρα της πρώτης θητείας του.

Μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά για να αλλάξουμε πορεία. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένας απίστευτα αναξιόπιστος εταίρος για όλους στον κόσμο αυτή τη στιγμή, και δεν ξέρω πώς μπορούμε να γίνουμε ξανά αξιόπιστος εταίρος», δήλωσε ο Jason Furman, ο οποίος ηγήθηκε του Συμβουλίου Οικονομολόγων κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα.