Het tariefbeleid van Trump: een dag van bevrijding” of economische ondergang?

Het tariefbeleid van Trump: een dag van bevrijding” of economische ondergang?

Op 2 april 2025 riep de Amerikaanse president Donald Trump de dag uit tot ‘Bevrijdingsdag’, wat een golf van kritiek teweegbracht in de VS. Trump beschouwt de handelstekorten van de Verenigde Staten met landen als Duitsland en China als een nationale schande en is van plan deze tekorten te beëindigen met een streng tariefbeleid. Deze stap zou ernstige gevolgen kunnen hebben voor de wereldhandelsorde, die de Verenigde Staten lange tijd mede vorm hebben gegeven. Critici vrezen dat het nieuwe tariefbeleid een bedreiging vormt voor de bestaande orde die de welvaart in veel landen heeft bevorderd. Dat meldt Oekonews Op de eerste dag van de nieuwe tarieven daalden de aandelenkoersen in de VS en vooraanstaande Amerikaanse wetenschappers protesteerden tegen deze maatregelen.

Trump heeft gezegd dat hij standaard tarieven van 10% zal opleggen, 20% op Europese goederen, ruim 30% op China en bijna 50% op Vietnam. Hij beschrijft deze maatregelen als vergelding voor de behandeling van de Verenigde Staten door andere landen. Economen, waaronder David Ricardo, beweren echter dat vrije handel de welvaart van alle landen maximaliseert. De theorie van het comparatieve kostenvoordeel suggereert dat landen zich moeten specialiseren in de productie van goederen die zij het goedkoopst kunnen produceren. Hogere tarieven kunnen de wereldhandel schaden en vooral de Amerikaanse economie treffen, die sterk afhankelijk is van import.

Economische impact van douanebeleid

De prijzen in de VS zouden kunnen stijgen als gevolg van hogere tarieven, wat tot inflatie zou leiden. Vooral sociaal achtergestelde Amerikanen zouden getroffen worden door stijgende prijzen. Bovendien heeft China al tegentarieven van 34% op Amerikaanse producten aangekondigd, wat de handelsconflicten verder aanwakkert. Het beleid van Trump is erop gericht buitenlandse bedrijven aan te moedigen banen naar de Verenigde Staten te verplaatsen, maar veel industrieën zouden niet profiteren van een dergelijke maatregel.

Hoewel het opleggen van tarieven een instrument van het handelsbeleid is, zou het uitbreiden ervan in deze vorm kunnen leiden tot een mondiale economische crisis, inclusief stijgende werkloosheid en dalende bedrijfswinsten. De Verenigde Staten moeten de realiteit onder ogen zien dat de afnemende vrijhandel ook de werkgelegenheid in het land onder druk zet, zoals in het verleden het geval is geweest. Experts zeggen dat tarieven nauw verbonden zijn met de trend naar mondialisering en de vermindering van handelsbarrières die na de Tweede Wereldoorlog begon.

Protectionisme en de gevolgen ervan

De terugkeer naar hoge tarieven is niet nieuw; Jürgen Matthes van het Duitse Economische Instituut noemt de ontwikkeling een herhaalde trend in de richting van protectionisme sinds de financiële crisis van 2008/2009. Historisch gezien hebben tarieven veel landen, waaronder de Verenigde Staten en Duitsland, geholpen tijdens hun industrialisatie. In het huidige mondiale handelslandschap, georganiseerd door de Wereldhandelsorganisatie (WTO), zijn er echter strikte regels die inmenging in handelsrelaties beperken.

De WTO bevordert de liberalisering van de wereldhandel, zonder echter directe eisen aan tarieven te stellen. Onder het Obama-regime bekritiseerden de VS de effectiviteit van de WTO-regels, vooral met betrekking tot de oneerlijke subsidies en handelspraktijken van China. Het valt nog te bezien hoe het huidige tariefbeleid de toekomst en de stabiliteit van de wereldhandel zal beïnvloeden, en of Trump zelf als president de steun voor zijn koers kan behouden.