Fałszywa śmierć! Jelinek pada ofiarą druzgocącego skandalu z fałszywymi wiadomościami

Fałszywa śmierć! Jelinek pada ofiarą druzgocącego skandalu z fałszywymi wiadomościami

W ostatnim czasie zamieszanie wywołało rozpowszechnianie się fałszywych wiadomości o rzekomej śmierci laureatki Nagrody Nobla Elfriede Jelinek. 17 czerwca 2025 r. kilka mediów poinformowało o tej wiadomości, która pierwotnie została rozpowszechniona za pośrednictwem konta X „Rowohlt AT”. Z relacji wynika, że ​​zmarł 78-letni Jelinek, co natychmiast wywołało liczne reakcje. Jennifer Luger z wiedeń.at rzuca światło na tło tego fałszywego raportu.

Pochodzenie fałszywych wiadomości przypisuje się włoskiemu autorowi Tommaso Debenedettiemu, który w przeszłości kilkakrotnie przyciągał uwagę podobnymi działaniami. Wiadomość o śmierci Jelinek pojawiła się wcześniej 24 lipca 2024 r. w internetowym poście, który został błędnie opublikowany pod nazwiskiem niemieckiej pisarki Jenny Erpenbeck. Takiego postu jednak nigdy nie napisała, a Pia Janke, dyrektor Centrum Badawczego Elfriede Jelinek w Wiedniu, potwierdziła, że ​​Jelinek żyje.

Reakcja i konsekwencje

Wydawnictwo Rowohlt określiło fałszywy raport jako mistyfikację i zdecydowało się go zdementować. Jenny Erpenbeck wyraziła oburzenie użyciem jej nazwiska w fałszywym poście i zapowiedziała podjęcie kroków prawnych. Zwróciła także uwagę, że konto, które rozpowszechniło tę wiadomość, istnieje od lutego 2024 roku i nie otrzymało żadnego oficjalnego potwierdzenia.

Rozpowszechnianie takich fałszywych wiadomości rodzi pytania dotyczące umiejętności korzystania z mediów, która, jak wykazały badania, staje się obecnie coraz ważniejsza. Dane empiryczne pokazują, że fałszywe wiadomości są mniej rozpowszechnione, ale w niektórych kręgach są konsumowane intensywniej. Niski poziom zaufania do instytucji politycznych i medialnych może sprawić, że ludzie będą szczególnie podatni na fałszywe informacje. The Federalna Agencja Edukacji Obywatelskiej (bpb) zauważa, że ​​od czasu wyboru Donalda Trumpa i referendum w sprawie Brexitu temat fałszywych wiadomości staje się coraz bardziej popularny.

Środki przeciwko fałszywym wiadomościom

UE uruchomiła kilka inicjatyw mających na celu zwalczanie rozprzestrzeniania się dezinformacji. Projekty takie jak „EU vs. Disinfo” i Europejskie Obserwatorium Mediów Cyfrowych mają na celu wsparcie walki z fałszywymi wiadomościami i promowanie umiejętności korzystania z mediów. Podnoszenie świadomości poprzez „szczepienia” i sprawdzanie faktów odgrywają kluczową rolę w tych wysiłkach.

Obecna sytuacja wokół Elfriede Jelinek pokazuje, jak podatne na manipulację są informacje zawarte w mediach społecznościowych. W czasach, gdy granice między prawdą a fałszem często się zacierają, istotne jest promowanie krytycznej refleksji nad treściami medialnymi i wzmacnianie zaufania do renomowanych źródeł.