Protesten in Kenia: de regering criminaliseert afwijkende stemmen

Protesten in Kenia: de regering criminaliseert afwijkende stemmen

Nairobi, Kenia – De prominente mensenrechtenactivist Bonifatius Mwangi werd op borgtocht vrijgelaten nadat hij was beschuldigd van onrechtmatig bezit van munitie. Critici beschuldigen de autoriteiten van toenemende inspanningen om de meningsverschillen in het Oost-Afrikaanse land te onderdrukken.

Arrestatie en beschuldigingen

Het Keniaanse Directoraat voor Strafrechtelijk Onderzoek (DCI) maakte zondag op sociale media bekend dat Mwangi dit weekend werd gearresteerd “in verband met het ondersteunen van terroristische activiteiten” tijdens de protesten van 25 juni, wat onmiddellijk tot verontwaardiging leidde onder activisten.

Toen de 42-jarige bekroonde fotograaf maandag voor de rechtbank verscheen, werden de beschuldigingen van terrorisme gedegradeerd tot twee aanklachten wegens "bezit van munitie zonder een geldige vuurwapenvergunning", omdat er naar verluidt traangasgranaten en lege patronen in zijn kantoor waren gevonden.

Zijn arrestatie kwam op een moment dat volgens activisten ruim honderd demonstranten vorige maand werden beschuldigd van terreurgerelateerde misdrijven, brandstichting en het witwassen van geld, nadat protesten uitbraken te midden van wijdverbreide onvrede over de regering van president William Ruto, vooral onder jongeren.

De strijd voor de mensenrechten

“Ik sta bekend als een verdediger van de mensenrechten, niet als een terrorist”, zei Mwangi maandagavond na zijn vrijlating. "Ik ben vastberaden en heb geen angst. Het enige dat mij kan tegenhouden is een kogel in mijn hoofd, maar zolang ik leef zal ik blijven vechten voor regimeverandering. De regering die we hebben, werkt niet voor het volk."

Mwangi, die scherpe kritiek heeft geuit op de opeenvolgende Keniaanse regeringen en zichzelf omschrijft als een ‘volksbeschermer’, zei dat hij zaterdag thuis door de politie in burger werd gearresteerd en naar zijn kantoor in de hoofdstad Nairobi werd gebracht. Hij beweerde dat de politie zijn kantoor had doorzocht, apparatuur in beslag had genomen en twee ongebruikte traangasgranaten en een lege patroon had gevonden.

Op sociale media liet zien een opname van Mwangi die "Ruto must go!" zingt roept hij terwijl hij uit zijn kantoor wordt weggeleid. Een rechter verwierp de beschuldigingen en Mwangi werd op persoonlijke borgtocht vrijgelaten. Als datum voor de rechtbank is 21 augustus vastgesteld.

Gewapende aanvallen en protesten

In juni braken in Kenia protesten uit na verschillende vermeende incidenten van politiegeweld, waaronder de dood van een leraar die in politiehechtenis zat. Tijdens de protesten waren er berichten op sociale media dat regeringsgezinde politici mensen hadden ingehuurd om vreedzame demonstranten aan te vallen en eigendommen te beschadigen in een poging de protesten in diskrediet te brengen.

De Kenya Bar Association, die de advocatuur, de overheid en het publiek adviseert en ondersteunt, zei in een krachtige verklaring dat de protesten ‘geïnfiltreerd waren door gewapende, ingehuurde misdadigers’. “Wij veroordelen krachtig deze kwaadwillige, doelbewuste heropleving van geradicaliseerde milities, gesponsord door de politieke klasse”, voegde het eraan toe.

Net tijdens de recente protesten zag CNN groepen mannen met knuppels zij aan zij met de politie marcheren en burgers in Nairobi slaan terwijl geüniformeerde agenten toekeken. Elders in het land werden winkels in brand gestoken en een politiebureau aangevallen.

Politieke trends en repressie

De Keniaanse president Ruto beschuldigde sommige politici ervan jongeren tot rellen aan te zetten en waarschuwde voor de gevolgen: "De politie is opgeleid om met criminelen om te gaan, geen opvoedingstraining. Als u uw kinderen aan de politie overhandigt, wat verwacht u dan?"

Het recht om te protesteren wordt beschermd door de Keniaanse grondwet, maar de autoriteiten hebben recente demonstraties omschreven als chaotische plunderingen. Keniaanse aanklagers hebben verschillende jongeren aangeklaagd voor brandstichting en terrorisme, terwijl rechters hoge borgtochtvoorwaarden stelden, ook al bleven velen hun onschuld volhouden.

Mensenrechtengroeperingen hebben het gebruik van beschuldigingen van terrorisme veroordeeld. “We zijn diep bezorgd over het aanhoudende misbruik van de antiterrorismewet om de openbare orde te controleren”, aldus een verklaring van de Police Reforms Working Group, een coalitie van maatschappelijke organisaties die toezicht houden op de politie. “Deze praktijk ondermijnt het Keniaanse strafrechtsysteem en brengt belangrijke internationale partnerschappen gericht op de bescherming van de nationale veiligheid in gevaar.”

De Keniaanse afdeling van de Internationale Commissie van Juristen uitte zondag haar bezorgdheid over het groeiende patroon van willekeurige arrestaties en verzonnen aanklachten tegen onschuldige jongeren. “Wat begon als een aanval op jonge demonstranten die verantwoordelijkheid eisten, is geëscaleerd tot een grootschalige aanval op de Keniaanse democratie”, aldus de mensenrechtengroep.

Ernstig politiegeweld en de gevolgen ervan

De regering ontkent dat er iets mis is gegaan. Het bureau van de directeur van het Openbaar Ministerie verdedigde het gebruik van beschuldigingen van terrorisme en zei dat de protesten ‘gerichte en gecoördineerde gewelddaden’ waren. Het bureau blijft “toegewijd aan het uitvoeren van zijn grondwettelijke mandaat in overeenstemming met de regelgeving, in het algemeen belang en het handhaven van gerechtigheid”, voegde het er maandag aan toe.

Activisten als Mwangi en juridische experts zeggen dat de Keniaanse regering afwijkende meningen criminaliseert en aanklachten als terrorisme, brandstichting en het witwassen van geld gebruikt om angst onder demonstranten aan te wakkeren. De afgelopen twaalf maanden heeft CNN herhaaldelijk veiligheidstroepen gefilmd die met geweld protesten uiteenbraken en op ongewapende demonstranten schoten.

Volgens de Keniaanse Nationale Commissie voor de Mensenrechten zijn bij een protest eerder deze maand minstens 38 mensen gedood en 130 gewond geraakt. President Ruto drong er eerder bij politieagenten op aan om ‘plunderaars en brandstichters’ in de benen te schieten als ze een bedreiging vormden, in plaats van ze te doden.

Zijn minister van Binnenlandse Zaken Kipchumba Murkomen ging nog een stap verder en gaf agenten het bevel om te schieten op demonstranten die politiebureaus naderden. Hoewel de voormalige rechtenprofessor na publieke verontwaardiging de opmerkingen probeerde af te zwakken, trok hij het bevel niet in.

Maandag trok Murkomen de kritische stemmen over de terreurbeschuldigingen in twijfel en vroeg: "Als je een politiebureau binnenvalt, het platbrandt en wapens steelt... als je rechtbanken in brand steekt en de bedrijven van mensen vernietigt, wat is dan de misdaad als het geen terrorisme is?"

Mwangi vertelde CNN dat Ruto en zijn regering de DCI proberen te gebruiken om afwijkende meningen te criminaliseren, wat volgens de grondwet is toegestaan ​​– “maar dat zal niet lukken”. Hij voegde eraan toe: “Ze willen de jongeren ervan weerhouden te protesteren omdat het moeilijk zal zijn om werk of zelfs een visum te krijgen. En als de jongeren niet bang zijn, willen ze de ouders van streek maken.”