Klimaatcatastrofe: instorting gletsjer in Blatten bedreigt dorp en natuur!

Klimaatcatastrofe: instorting gletsjer in Blatten bedreigt dorp en natuur!

Op woensdagmiddag 31 mei 2025 vond een gletsjerinstorting plaats in Lötschental, kanton Wallis, Zwitserland, waarbij delen van het dorp Blatten begraven werden. Het incident had dramatische gevolgen en is opnieuw een voorbeeld van de verwoestende gevolgen van de klimaatverandering. Volgens de eerste analyses om 15.39 uur had de aardverschuiving een omvang van M=3,1 op de schaal van Richter, vergelijkbaar met een eerdere gebeurtenis bij Piz Cengalo in 2017, waarbij M=3,0 werd gemeten.

Professor Jan Bag van de Universiteit van Innsbruck, die al bijna twintig jaar onderzoek doet in Wallis en deskundigen raadpleegt zoals Christophe Lambiel van de Universiteit van Lausanne, gaf commentaar op de oorzaken van de sloop. Hij benadrukt dat klimaatverandering constante en dramatische veranderingen in het hooggebergte veroorzaakt, ook al is deze niet altijd direct verantwoordelijk voor specifieke gebeurtenissen. Het terugtrekken van ijs in de alpiene cryosfeer leidt daarom tot erosie door weer en wind.

Instabiliteit veroorzaakt door smeltende permafrost

Volgens Bag ontdooit de permafrost in de Alpen met een snelheid van ongeveer 0,1 graden Celsius per decennium, wat kan leiden tot ernstige verliezen aan stabiliteit in de rotsmassa. Er is dringend actie nodig omdat fenomenen zoals het instorten van de gletsjers op de Birch-gletsjer rechtstreeks verband houden met de instabiliteit van de rotsmassa's. De 500 meter hoge rotswand boven Blatten is instabiel gebleken, waardoor de gletsjer flink onder druk komt te staan. Ongeveer drie miljoen kubieke meter steen viel woensdag en leidde tot een modderstroom van ijs, modder en puin die de stad Blatten verwoestte.

Bag en zijn team gebruiken al twaalf jaar GPS-meetapparatuur om maatregelen in preventiesystemen te voorspellen en te plannen. Deze technologie is van cruciaal belang om het begrip van de dynamisch veranderende Alpenlandschappen te bevorderen. Het terugtrekkende gletsjeroppervlak draagt ​​ertoe bij dat steeds meer water zich ophoopt in de bergen. Het resultaat is een toenemende zwaartekracht, die deze massa’s op gevaarlijke wijze mobiliseert.

Rotsverschuivingen nemen toe

De herhaalde instabiliteit in de Alpen is niet uniek. Soortgelijke gebeurtenissen, zoals de gedeeltelijke ineenstorting van de Ruhehorn in het Silvrettagebergte in juni 2023, laten zien dat het smelten van de permafrost een steeds grotere bedreiging vormt. Deskundigen zoals Thomas Figl en Michael Krautblatter waarschuwen dat de valpartijen van rotsen en bergen zullen toenemen op hoogtes boven de 3.000 meter, vooral als gevolg van de gevolgen van hevige regenval. Deze kunnen bewegingen in de bergen vijf tot zeven keer versnellen, waardoor het risico op verdere crashes toeneemt.

Uit gedetailleerd onderzoek blijkt ook dat de resulterende vloeibare massa tijdens een aardverschuiving, als gevolg van zijn mobiliteit, in water verandert wanneer deze een gletsjer raakt en daardoor enorme vernietigende krachten ontwikkelt. Terwijl in Blatten de aanpak van het gebruik van geweld door de autoriteiten moest worden ingezet, zijn in andere gebieden al systemen voor vroegtijdige waarschuwing geïmplementeerd om het bergtoerisme beter te beschermen en toekomstige overstromingen en herfstgebeurtenissen tegen te gaan.

Met het oog op de aanhoudende klimaatveranderingen en de daarmee gepaard gaande verwoestende bergdalingen worden zowel wetenschappers als exploitanten van wandel- en bergtoerisme opgeroepen om maatregelen te nemen om de veiligheid en de bescherming van het milieu te vergroten om dergelijke tragedies in de toekomst te voorkomen of op zijn minst de gevolgen ervan te minimaliseren.