Trump chce wznowić testy broni nuklearnej – co za tym stoi?

Trump chce wznowić testy broni nuklearnej – co za tym stoi?

6 listopada 2025 r. były prezydent USA Donald Trump podtrzymał swoje plany wznowienia testów broni jądrowej. Oświadczenie to wpisuje się w kontekst globalny, w którym inne kraje, zwłaszcza Rosja i Chiny, obecnie rozwijają swoje zdolności nuklearne. Trump stwierdził, że Stany Zjednoczone powinny wznowić testy broni nuklearnej w oparciu o programy testowe innych krajów w celu sprawdzenia i przygotowania swoich systemów. Stanowi to znaczący krok, ponieważ ostatni amerykański test broni jądrowej miał miejsce w 1992 r. i od tego czasu obowiązuje moratorium wspierane przez Traktat o całkowitym zakazie prób jądrowych (CTBT).

Wkrótce potem prezydent Rosji Władimir Putin nakazał swojemu rządowi zbadanie celowości testowania broni nuklearnej. Informacje na ten temat należy zbierać od ministerstw obrony i spraw zagranicznych oraz od służb specjalnych w celu opracowania ewentualnych propozycji przygotowania i przeprowadzenia testów broni jądrowej. Sytuację dodatkowo komplikują doniesienia o rosyjskim zagrożeniu nuklearnym, w tym o nowatorskich systemach uzbrojenia, takich jak rakieta nuklearna dalekiego zasięgu Buriewiestnik i torpeda o napędzie atomowym Posejdon.

Niejasne cele testów i obawy międzynarodowe

Dokładny cel planowanych przez USA testów pozostaje niejasny. Obserwatorzy podejrzewają, że działania testowe mogą być w szczególności ukierunkowane na pojazdy nośne i inne systemy bomb nuklearnych. Sekretarz ds. energetyki USA Chris Wright podkreślił jednak, że nie są to eksplozje nuklearne, a raczej testy systemowe. Trump w swoim przesłaniu wideo nie podał konkretnych szczegółów na temat planowanych testów, co potencjalnie wzbudziło obawy co do faktycznego kierunku i zamiarów USA.

Międzynarodowe reakcje na ten rozwój są mieszane. Chociaż Rosja nasiliła swoje groźby, wielu zagranicznych aktorów reaguje z mniejszym zaniepokojeniem na ogłoszenie wyrzutni niż na wcześniejsze groźby ze strony Kremla. Eksperci uważają, że wznowienie przez USA testów broni jądrowej może zmotywować inne kraje do podjęcia podobnych kroków, jeszcze bardziej destabilizując i tak już kruchą architekturę bezpieczeństwa globalnego.

Aktualny stan światowych arsenałów nuklearnych

Od zakończenia zimnej wojny nastąpił spadek światowych zapasów broni jądrowej w wyniku demontażu wycofanych bomb atomowych, zwłaszcza w Rosji i USA. Niemniej jednak Chiny w dalszym ciągu szybko rozwijają swój arsenał nuklearny, dodając od 2023 r. około 100 nowych głowic rocznie. Żaden kraj nie przeprowadził dotychczas testów nuklearnych w 1998 r., z wyjątkiem Korei Północnej, która zakończyła ostatnie testy w 2017 r.

Przyjęty w 1996 r. i ratyfikowany przez większość państw Traktat CTBT nie został ratyfikowany przez USA, a Rosja wycofała się z ratyfikacji pod koniec 2023 r. Politolodzy zwracają uwagę, że zawarcie nowych traktatów rozbrojeniowych w najbliższej przyszłości jest mało prawdopodobne, gdyż Rosja i Chiny nie wykazują zainteresowania redukcją zapasów broni jądrowej. Istniejące traktaty o nieproliferacji i rozbrojeniu, takie jak Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) i Układ o zakazie broni jądrowej (TPNW), nie są obecnie w stanie rozładować rosnących napięć.

Wszystko to wskazuje na niepokojący rozwój sytuacji w zakresie bezpieczeństwa światowego. Czas pokaże, jak społeczność międzynarodowa zareaguje na oświadczenie Trumpa i jakie dalsze kroki podejmie Rosja i inne kraje w tym pełnym napięcia wyścigu zbrojeń nuklearnych.