Ο Τραμπ θέλει να αναβιώσει τις δοκιμές πυρηνικών όπλων - τι κρύβεται πίσω από αυτό;

Ο Τραμπ θέλει να αναβιώσει τις δοκιμές πυρηνικών όπλων - τι κρύβεται πίσω από αυτό;

Στις 6 Νοεμβρίου 2025, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε τα σχέδιά του να επαναλάβει τις δοκιμές πυρηνικών όπλων. Αυτή η ανακοίνωση έρχεται σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο στο οποίο άλλες χώρες, ιδιαίτερα η Ρωσία και η Κίνα, επεκτείνουν επί του παρόντος τις πυρηνικές τους ικανότητες. Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να επαναλάβουν τις δοκιμές πυρηνικών όπλων τους με βάση τα προγράμματα δοκιμών άλλων εθνών για τον έλεγχο και την προετοιμασία των συστημάτων τους. Αυτό σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα καθώς η τελευταία δοκιμή πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκε το 1992 και έκτοτε υπάρχει ένα μορατόριουμ που υποστηρίζεται από τη Συνθήκη Συνολικής Απαγόρευσης Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT).

Λίγο αργότερα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε την κυβέρνησή του να εξετάσει τη σκοπιμότητα δοκιμής πυρηνικών όπλων. Πληροφορίες σχετικά με αυτό θα πρέπει να συλλέγονται από τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών καθώς και από μυστικές υπηρεσίες προκειμένου να αναπτυχθούν πιθανές προτάσεις για την προετοιμασία και την υλοποίηση δοκιμών πυρηνικών όπλων. Η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω από αναφορές για ρωσικές πυρηνικές απειλές, συμπεριλαμβανομένων των νέων οπλικών συστημάτων της, όπως ο πυρηνικός πύραυλος μεγάλου βεληνεκούς Burevestnik και η πυρηνική τορπίλη Poseidon.

Ασαφείς στόχοι δοκιμών και διεθνείς ανησυχίες

Ο ακριβής στόχος των προγραμματισμένων δοκιμών από τις ΗΠΑ παραμένει ασαφής. Οι παρατηρητές υποψιάζονται ότι οι δραστηριότητες δοκιμών θα μπορούσαν να στοχεύουν ιδιαίτερα οχήματα εκτόξευσης και άλλα συστήματα για πυρηνικές βόμβες. Ωστόσο, ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Κρις Ράιτ τόνισε ότι δεν πρόκειται για πυρηνικές εκρήξεις, αλλά για δοκιμές συστήματος. Ο Τραμπ δεν παρείχε συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με τις προγραμματισμένες δοκιμές στο μήνυμά του βίντεο, εγείροντας ενδεχομένως ανησυχίες για την πραγματική κατεύθυνση και την πρόθεση των ΗΠΑ.

Οι διεθνείς αντιδράσεις σε αυτή την εξέλιξη είναι μικτές. Ενώ η Ρωσία έχει εντείνει τις απειλές της, πολλοί ξένοι παράγοντες αντιδρούν με λιγότερη ανησυχία στην ανακοίνωση των εκτοξευτών από ό,τι σε προηγούμενες απειλές από το Κρεμλίνο. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η επανέναρξη των δοκιμών πυρηνικών όπλων από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να παρακινήσει άλλες χώρες να λάβουν παρόμοια μέτρα, αποσταθεροποιώντας περαιτέρω τις ήδη εύθραυστες παγκόσμιες αρχιτεκτονικές ασφάλειας.

Η τρέχουσα κατάσταση των πυρηνικών οπλοστασίων του κόσμου

Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, σημειώθηκε μείωση των παγκόσμιων αποθεμάτων πυρηνικών όπλων λόγω της αποσυναρμολόγησης παροπλισμένων ατομικών βομβών, ιδιαίτερα στη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η Κίνα συνεχίζει να αναπτύσσει ραγδαία το πυρηνικό της οπλοστάσιο, με περίπου 100 νέες κεφαλές ετησίως από το 2023. Καμία χώρα δεν έχει πραγματοποιήσει πυρηνικές δοκιμές μέχρι στιγμής το 1998, με εξαίρεση τη Βόρεια Κορέα, η οποία σταμάτησε τις τελευταίες της δοκιμές το 2017.

Το CTBT, το οποίο εγκρίθηκε το 1996 και επικυρώθηκε από τα περισσότερα κράτη, δεν επικυρώθηκε από τις ΗΠΑ και η Ρωσία απέσυρε την επικύρωσή του στα τέλη του 2023. Πολιτικοί επιστήμονες επισημαίνουν ότι είναι απίθανο να συναφθούν νέες συνθήκες αφοπλισμού στο εγγύς μέλλον, καθώς η Ρωσία και η Κίνα δεν δείχνουν ενδιαφέρον να μειώσουν τα πυρηνικά τους όπλα. Οι υφιστάμενες συνθήκες μη διάδοσης και αφοπλισμού, όπως η Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT) και η Συνθήκη για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων (TPNW), επί του παρόντος δεν είναι σε θέση να εκτονώσουν τις αυξανόμενες εντάσεις.

Όλα αυτά δείχνουν μια ανησυχητική εξέλιξη στην παγκόσμια κατάσταση ασφάλειας. Μένει να δούμε πώς θα αντιδράσει η διεθνής κοινότητα στην ανακοίνωση του Τραμπ και ποια περαιτέρω βήματα θα κάνουν η Ρωσία και άλλα έθνη σε αυτόν τον τεταμένο αγώνα πυρηνικών εξοπλισμών.