Klimaatcheck vanaf 2026: nieuwe wetten moeten de gevolgen voor het klimaat openbaar maken!

Klimaatcheck vanaf 2026: nieuwe wetten moeten de gevolgen voor het klimaat openbaar maken!

Vanaf 1 januari 2026 wordt elk nieuw wetsvoorstel in Oostenrijk onderworpen aan een klimaatcheck. Deze stap is op 16 juni 2025 in het parlement aangenomen en dient om de klimaatschadelijke effecten van wet- en regelgeving in een vroeg stadium te signaleren en te voorkomen. Het initiatief is een reactie op het klimaatbeschermingsreferendum van 2020, dat meer dan 380.000 handtekeningen ontving, en onderstreept het dringende verlangen naar meer verantwoordelijkheid op het gebied van klimaatbescherming. De klimaatcheck wordt onderdeel van de bestaande Impactgerichte effectbeoordeling (WFA).

De klimaatcheck vereist dat naast de traditionele economische aspecten ook in de toekomst rekening wordt gehouden met de effecten op de uitstoot van broeikasgassen en de aanpassing aan klimaatverandering. Ministeries zullen verplicht zijn de ecologische gevolgen van hun wetgevingsvoorstellen te analyseren om een ​​transparante basis te creëren voor milieu-initiatieven, de media en het publiek. De uitkomst van de klimaatcheck is echter niet bindend, wat betekent dat negatieve klimaateffecten niet automatisch leiden tot een herziening of stopzetting van het project.

Opzetten van servicepunten

Ter ondersteuning van het nieuwe proces zal er bij het Ministerie van Klimaatbescherming een servicepunt worden opgezet dat een digitale ‘climate check tool’ ter beschikking zal stellen. Dit servicepunt zal samenwerken met het Federaal Milieuagentschap en andere ministeries. Ondanks de introductie van de klimaatcheck zijn er echter zorgen: klimaateconoom Sigrid Stagl benadrukt dat er meer inzet nodig is bij de aanpak van maatregelen die negatieve klimaateffecten hebben.

Julia Herr, plaatsvervangend clubvoorzitter en klimaatwoordvoerder van de SPÖ, benadrukt de noodzaak om bij alle projecten rekening te houden met het klimaat. De klimaatcheck is bedoeld om ervoor te zorgen dat klimaatbescherming een centrale rol speelt in de wetgeving en niet alleen als een parallelle overweging wordt gezien.

Klimaatdoelstellingen voor de lange termijn

Het juridische kader met betrekking tot klimaatbescherming is niet nieuw, maar is gebaseerd op internationale overeenkomsten zoals het Raamverdrag inzake klimaatverandering uit 1992 en het Kyoto-protocol uit 1997. In deze verdragen zijn afspraken vastgelegd om de broeikasgassen terug te dringen. Momenteel heeft het Akkoord van Parijs tot doel de mondiale temperatuurstijging onder de 2°C te houden, waarbij pogingen worden ondernomen om de stijging te beperken tot 1,5°C. De klimaatdoelstellingen moeten elke vijf jaar worden vernieuwd in toekomstige nationale bijdragen aan het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, om de vooruitgang te documenteren en bij te sturen.

De ontwikkelingen in Oostenrijk zijn in lijn met deze internationale inspanningen en streven ernaar een nationaal juridisch kader te creëren dat de klimaatdoelstellingen effectief kan ondersteunen. Naast de nieuwe klimaatcontroleregels zijn er ook nieuwe wapenwetten die zijn aangenomen na de schietpartij in Graz, wat de bredere maatschappelijke discussie over veiligheid en milieubewustzijn weerspiegelt.