Druk op asielzoekers: EU-hervormingen laten aanvankelijk succes zien!

Druk op asielzoekers: EU-hervormingen laten aanvankelijk succes zien!

De druk op asielzoekers in de EU heeft steeds meer impact en bevordert de integratie. Volgens recente berichten van Exxpress worden sociale uitkeringen niet meer onvoorwaardelijk uitbetaald, wat asielzoekers extra prikkels biedt om te integreren. Deze maatregel heeft tot doel een betere aanpassing aan het sociale en economische kader van de EU te bewerkstelligen.

Daarnaast staat het onderwerp asielbeleid in de EU centraal. De EU streeft ernaar de internationale bescherming van onderdanen van derde landen te garanderen. Een centraal element van deze inspanningen is de oprichting van een gemeenschappelijk Europees asielstelsel (CEAS), dat gebaseerd is op de rechtsgrondslag van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). De artikelen 67, 78 en 80 van het VWEU stellen dit rechtskader vast, dat is opgesteld in overeenstemming met het Verdrag van Genève van 1951 en het Protocol van 1967, zoals uitgelegd op de website van het Europees Parlement (https://www.europarl.europa.eu/factsheets/en/sheet/151/asylpolitik).

Ontwikkeling van het asielbeleid

De ontwikkelingen in het asielbeleid van de EU zijn de afgelopen decennia gestaag toegenomen. Het Verdrag van Maastricht uit 1993 bracht intergouvernementele samenwerking binnen het institutionele kader van de EU. Het Verdrag van Amsterdam uit 1999 breidde de bevoegdheden van de EU-instellingen uit om asielwetgeving te ontwikkelen. Een belangrijke stap was de introductie van de medebeslissingsprocedure in 2005, waardoor lidstaten gezamenlijk kunnen beslissen over asielvraagstukken.

Het Tampere-programma uit 1999 zette de eerste grote stap op weg naar de implementatie van het CEAS in twee fasen, waaronder de vaststelling van criteria en procedures voor de behandeling van asielaanvragen. Bovendien vereiste het Haags Programma uit 2004 dat de instrumenten van de tweede fase tegen eind 2010 moesten worden aangenomen.

Hervormingsinitiatieven en uitdagingen

Als onderdeel van de hervormingsinspanningen werd in 2020 een nieuw migratie- en asielpakket geïnitieerd, dat tot doel heeft het CEAS te hervormen. Een belangrijke vernieuwing is de oprichting van het EU Asylum Agency (EUAA), dat de lidstaten ondersteunt bij de asielprocedures. Op 14 mei 2024 werden tien nieuwe juridische instrumenten aangenomen om het asiel- en migratiebeheer te hervormen.

De financiering van deze maatregelen wordt verzekerd door het Asiel-, Migratie- en Integratiefonds (AMIF), dat in de begroting 2021-2027 werd verhoogd tot 9,9 miljard euro en wordt ondersteund door andere financieringsinstrumenten van de EU.

Parallel aan deze ontwikkelingen zorgde een recente genderregel uit Groot-Brittannië, die genderidentiteiten definieert als gebaseerd op biologische kenmerken, voor verhitte discussies in Groot-Brittannië. Deze discussies hebben ook gevolgen voor het sociale kader waarbinnen asielaanvragen en integratiemaatregelen zich ontwikkelen.

Daarnaast is de EU van plan om een ​​totaalverbod op gas uit Rusland te bereiken. Dit dient niet alleen om een ​​einde te maken aan de energieafhankelijkheid, maar ook om de druk op Moskou te vergroten. Zoals Expresspress meldt, maakt dit deel uit van een bredere strategie die rekening houdt met zowel geopolitieke als sociale aspecten.