Ανακάλυψη δειγμάτων ναζιστικού ιστού στη Βιέννη: Αποκαλύφθηκαν τραγικές τύχες παιδιών

Ανακάλυψη δειγμάτων ναζιστικού ιστού στη Βιέννη: Αποκαλύφθηκαν τραγικές τύχες παιδιών

Ως μέρος ενός ερευνητικού προγράμματος στο MedUni Vienna σχετικά με την ιστορία της έρευνας του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια του εθνικοσοσιαλισμού, ανακαλύφθηκαν υπολείμματα δειγμάτων ιστού από θύματα της ναζιστικής «ευθανασίας». Τα ευρήματα αυτά έγιναν κατά την ψηφιακή ευρετηρίαση της ιστορικής συλλογής του Τμήματος Νευροπαθολογίας και Νευροχημείας. Τα δείγματα ιστού που εντοπίστηκαν περιλαμβάνουν μικροσκοπικές τομές και δείγματα ενσωματωμένα σε παραφίνη που προέρχονται από συνολικά εννέα παιδιά, έξι από τα οποία σκοτώθηκαν στο βιεννέζικο ίδρυμα «παιδικής ευθανασίας» Am Spiegelgrund και τρία στο ίδρυμα Görden του Βραδεμβούργου. Το 2002, ανθρώπινα λείψανα θυμάτων Ναζί θάφτηκαν στο Κεντρικό Νεκροταφείο της Βιέννης και μια άλλη ταφή έγινε στο Γκέρντεν το 2003.

Ο Πρύτανης του MedUni Vienna, Markus Müller, τονίζει τη σημασία των ηθικών αρχών στην ιατρική επιστήμη. Λόγω των ιστορικών βαρών, το πανεπιστήμιο δεσμεύεται ενεργά να συμβιβαστεί με το παρελθόν. Η Romana Höftberger τονίζει την ανάγκη να διδαχθούμε από το παρελθόν και να καταπολεμήσουμε με συνέπεια την ανήθικη συμπεριφορά στην ιατρική. Ο Herwig Czech βλέπει την ανακάλυψη των δειγμάτων ιστού στο ευρύτερο επιστημονικό-ιστορικό πλαίσιο έρευνας για ανθρώπινα λείψανα από τα πλαίσια της ναζιστικής αδικίας.

Πλαίσιο της ναζιστικής έρευνας εγκεφάλου

Κατά τα έτη 1940 έως 1945, ιδρύματα όπως το Ινστιτούτο Έρευνας Εγκεφάλου Kaiser Wilhelm στο Βερολίνο διεξήγαγαν εκτεταμένη έρευνα στους εγκεφάλους των θυμάτων των μαζικών δολοφονιών ψυχικά ασθενών και ατόμων με ψυχική αναπηρία. Περίπου 700 εγκέφαλοι εξετάστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η συστηματική δημιουργία του ερευνητικού σχεδίου νομιμοποιήθηκε με μια επίσημη επιστολή του Αδόλφου Χίτλερ προς τον Karl Brandt και τον Philipp Bouhler, με ημερομηνία 1 Σεπτεμβρίου 1939. Ως μέρος του λεγόμενου «Aktion T4», περίπου 70.000 ψυχιατρικοί ασθενείς σκοτώθηκαν με αέρια από τον Ιανουάριο του 1940 έως την 1η Αυγούστου

Υπολογίζεται ότι συνολικά πέθαναν περίπου 185.000 ψυχιατρικοί ασθενείς, με την προσθήκη άλλων 80.000 θανάτων από πολωνικά, σοβιετικά και γαλλικά ιδρύματα, ανεβάζοντας τον αριθμό των θανάτων σε πάνω από 260.000. Η ιδέα πίσω από την «ευθανασία» ήταν η καταστροφή των χρόνιων ασθενών και ασθενών με αναπηρία προκειμένου να αναδομηθεί η θεσμική ψυχιατρική, υποστηριζόμενη από μια ευγονική ιδεολογία που περιλάμβανε στείρωση για την εξάλειψη γενετικών ελαττωμάτων.

Επιστημονικές αγκυλώσεις

Η εμπλοκή του Ινστιτούτου Kaiser Wilhelm στην «ευθανασία» είναι αναμφισβήτητη. Υπό την ηγεσία του καθηγητή Hugo Spatz από το 1937, το επίκεντρο της έρευνας μετατοπίστηκε στους άρρωστους εγκεφάλους. Οι στενές σχέσεις μεταξύ του KWI και του Κρατικού Ινστιτούτου του Βραδεμβούργου-Γκόρντεν ήταν το κλειδί για τη διεξαγωγή των ιατρικών εγκλημάτων. Ο Julius Hallervorden, ένας εξαιρετικός επιστήμονας της εποχής, έλαβε εγκεφάλους από θύματα «ευθανασίας», συμπεριλαμβανομένων παιδιών. Μέχρι το 1944, είχαν εξεταστεί συνολικά 1.179 εγκέφαλοι, 707 από τους οποίους πιθανότατα προέρχονταν από θύματα «ευθανασίας». Παρά το τέλος αυτών των μαζικών δολοφονιών, η έρευνα συνεχίστηκε με παρόμοιο πνεύμα και η φρικτή ιστορία συνεχίζει να εγείρει ηθικά ερωτήματα σήμερα.

Μέσω της ανακάλυψης των δειγμάτων ιστού στη Βιέννη, το MedUni Vienna είναι για άλλη μια φορά το επίκεντρο της εξέτασης του εθνικοσοσιαλιστικού παρελθόντος και των επιπτώσεών του στη σημερινή ιατρική δεοντολογία.