Δολοφονία τιμής στη Βιέννη: Ο αδελφός θέλει να επιστρέψει στο Αφγανιστάν παρά την καταδίκη!

Δολοφονία τιμής στη Βιέννη: Ο αδελφός θέλει να επιστρέψει στο Αφγανιστάν παρά την καταδίκη!

Τον Σεπτέμβριο του 2017, ένα σκληρό έγκλημα συγκλόνισε την Αυστρία: ο Hikmatullah S. σκότωσε την αδερφή του Bakhti στη Βιέννη-Φαβορίτεν με 28 μαχαιριές με μαχαίρι. Αφορμή για αυτή τη σκληρή πράξη ήταν η επιθυμία της Bakhti για μια δυτική ζωή, η οποία δεν έγινε αποδεκτή στο αυστηρό περιβάλλον της οικογένειάς της. Στην εξήγησή του για το έγκλημα, ο δράστης είπε: «Σκότωσα τον Μπαχτί λόγω του πολιτισμού μας». Αυτό υποδηλώνει τα βαθιά ριζωμένα πολιτισμικά πρότυπα που διαμόρφωσαν τη ζωή των αδελφών. Εκείνη την εποχή, η Bakhti ήταν μεταξύ 17 και 18 ετών και είχε ήδη προσπαθήσει αρκετές φορές να αψηφήσει τους αυστηρούς κανόνες της οικογένειάς της αναφέροντας τον πατέρα και τον αδελφό της στην αστυνομία και αναζητώντας προστασία σε εγκαταστάσεις κρίσης.

Η πράξη προκάλεσε πανελλαδική φρίκη στην Αυστρία, ειδικά επειδή ο Bakhti, ο οποίος αναγκάστηκε να φορέσει μαντίλα και δεν του επέτρεπαν να έχει φίλες, κυνηγήθηκε στο δρόμο και δολοφονήθηκε βάναυσα το πρωί της 18ης Σεπτεμβρίου 2017. Ο Hikmatullah S. καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη το 2018 και από τότε βρίσκεται στο Krems. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, πίσω από τα κάγκελα δείχνει έλλειψη ενσυναίσθησης και κοντόθυμο προς τους συγκρατούμενούς του. Πρώην συνάδελφοι της φυλακής τον περιγράφουν ακόμη και ως «καπό της μαφίας» και αποκαλεί το έγκλημα «ατύχημα». Αυτήν τη στιγμή σχεδιάζει να απελαθεί στο Αφγανιστάν, κάτι που εγείρει νομικά και ηθικά ερωτήματα.

Επικίνδυνη επιστροφή σε μια μισογυνική πραγματικότητα

Οι παρατηρητές προειδοποιούν ότι η επιστροφή του Χικματουλάχ στην πατρίδα του, όπου οι δολοφονίες τιμής αντιμετωπίζονται συχνά με ελαφρότητα, θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη τόσο για τον ίδιο όσο και για την κοινωνία εκεί. Από τότε που οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην εξουσία τον Αύγουστο του 2021, η κατάσταση για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν έχει επιδεινωθεί δραματικά. Σύμφωνα με μια έκθεση της BAMF για τη χώρα από τον Σεπτέμβριο του 2024, τα δικαιώματα των γυναικών περιορίζονται μαζικά. Οι γυναίκες έχουν μικρή πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη ή τη νομική προστασία. Η μαζική βία, η κοινωνική απομόνωση και οι αυστηροί ενδυματολογικοί κώδικες κάνουν τη ζωή αφόρητη για πολλές Αφγανές γυναίκες.

Παράδειγμα αυτής της καταπίεσης είναι ο «Νόμος για την Αρετή» που ψηφίστηκε στις 31 Ιουλίου 2024. Αυτός ο κανονισμός απαιτεί από τις γυναίκες να φορούν πλήρη πέπλα και τους απαγορεύει να μιλούν δημόσια ή να έχουν επαφή με άσχετους άνδρες. Επιπλέον, από τον Απρίλιο του 2022, οι γυναίκες επιτρέπεται να βγαίνουν από το σπίτι μόνο όταν συνοδεύονται από μαχράμ, δηλαδή έναν άνδρα συγγενή, γεγονός που περιορίζει σοβαρά την ελευθερία κινήσεων. Το εγχειρίδιο κανόνων των Ταλιμπάν, το οποίο αναφέρει ότι η φωνή της γυναίκας είναι οικεία, δεν επιτρέπει παρεκκλίσεις: το τραγούδι ή η φωναχτά ανάγνωση απαγορεύονται επίσης.

Η επέκταση του ελέγχου

Κάτω από τον ζυγό των Ταλιμπάν, οι γυναίκες όχι μόνο έχουν χάσει την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση, αλλά και την ευκαιρία να εργαστούν στα περισσότερα επαγγέλματα. Τα τελευταία χρόνια έχουν απωθηθεί από θέσεις εργασίας στην πολιτική, τη διοίκηση και τις ΜΚΟ. Η πρόσβαση στην εκπαίδευση για τις μαίες έληξε τον Δεκέμβριο του 2024, επιδεινώνοντας περαιτέρω την ήδη τεταμένη υγειονομική περίθαλψη για τις γυναίκες. Όλο και περισσότερες γυναίκες βασίζονται σε φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού, κάτι που εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία.

Η UNIDENT, η υπηρεσία παρακολούθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκφράζει ανησυχίες για τις βίαιες ποινές που επιβάλλονται για παραβιάσεις των νόμων των Ταλιμπάν. Οι γυναίκες που δεν συμμορφώνονται με τους αυστηρούς κανονισμούς ή αμύνονται έναντι του καταπιεστικού ελέγχου διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο. Ένα τέτοιο κλίμα φόβου αυξάνει την ευαλωτότητα στη βία και τις διακρίσεις.

Η επικείμενη απέλαση του Hikmatullah S. στο Αφγανιστάν ρίχνει περαιτέρω φως στη σύνθετη σύνδεση μεταξύ των πολιτιστικών κανόνων και της τρέχουσας κατάστασης των δικαιωμάτων των γυναικών. Ενώ ο Χικματουλάχ δικαιολογεί την πράξη του ως πολιτιστική πράξη, η πραγματικότητα των γυναικών στο Αφγανιστάν εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από συστηματική καταπίεση και αίσθημα ανικανότητας.

Δεδομένων των προοπτικών και του νομικού πλαισίου, είναι σημαντικό να μην παραβλέπονται οι ανθρώπινες και πολιτιστικές διαστάσεις τέτοιων υποθέσεων.