Alarmsignaal voor Kinderrechtendag: Inclusie in de crisis!

Alarmsignaal voor Kinderrechtendag: Inclusie in de crisis!

Op Internationale Kinderrechtendag op 19 november 2025 waarschuwt Mag.a Christine Steger, advocaat voor gelijke behandelingskwesties, voor ernstige hiaten in de zorg voor kinderen met een handicap. [OTS]. Ondanks de leerplicht ontbreken vaak de noodzakelijke structuren die gelijkwaardig leren mogelijk maken. De verantwoordelijkheid voor het structurele falen van het onderwijssysteem wordt ook steeds meer afgewenteld op de getroffen gezinnen.

Gezinnen worden geconfronteerd met verschillende uitdagingen. Langere wachttijden voor therapie en een gebrek aan schoolbegeleiding zijn niet de enige problemen. Daarnaast is er een gebrek aan barrièrevrije klaslokalen en lesmateriaal. In veel gevallen wordt steun geweigerd, vanwege een gebrek aan personeel of financieringstekorten, waardoor kinderen vaak de toegang tot onderwijs wordt ontzegd.

Systematische hindernissen voor inclusie

De gevolgen van deze tekortkomingen treffen niet alleen kinderen, maar belasten ook hele gezinnen, vooral vrouwen en moeders. Broers en zussen nemen vaak de taken van assistenten op zich, wat tot overwerk leidt. Bovendien is de bureaucratische inspanning die gepaard gaat met de noodzakelijke aanvragen voor veel gezinnen een extra uitdaging, die nog moeilijker wordt gemaakt door regionale verschillen in processen. De uitoefening van kinderrechten is vaak afhankelijk van het inkomen, de woonplaats of het uithoudingsvermogen van de ouders.

Mag.a Steger bekritiseert het feit dat de staat zich steeds meer onttrekt aan zijn verantwoordelijkheid en roept op tot een wettelijk recht op hulp en therapie. Een landelijk uniforme standaard in de onderwijssector en barrièrevrije scholen met gekwalificeerd personeel zijn essentieel om het recht op onderwijs voor alle kinderen te garanderen.

Inclusie als sociale uitdaging

In Duitsland is sociale inclusie een centrale term die gelijke toegang tot onderwijs, de arbeidsmarkt en gezondheidszorg voor alle mensen beschrijft. Statista legt uit dat sociale barrières de meest voorkomende oorzaken van uitsluiting zijn, en niet individuele beperkingen. Sinds de ratificatie van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap in 2009 heeft Duitsland zich actief ingezet voor de bestrijding van discriminatie.

De uitdagingen op het gebied van inclusie zijn divers. Tot op heden bestaat er geen bindende definitie van inclusie, die echter de gelijke deelname van iedereen aan het sociale leven omvat, zoals het Federale Agentschap voor Burgereducatie benadrukt. Instellingen moeten zich aanpassen aan individuele behoeften en ruimtelijke en sociale barrières slechten. Voorbeelden als de uitsluiting van mensen in de zorg tot 2017 van stemmen laten zien hoe groot de noodzaak tot actie eigenlijk is.

Momenteel nemen ongeveer 84 miljoen mensen in Duitsland deel aan het sociale leven, waaronder minstens 13 miljoen met een beperking of handicap. Het aantal mensen dat integratiesteun ontvangt, is gestegen van 585.000 in 2005 tot ruim 1 miljoen in 2023. De arbeidsmarktparticipatie van mensen met een handicap blijft echter laag, met een werkloosheidspercentage dat boven het algemene niveau blijft, ondanks overheidssteun voor professionele inclusie.

Op scholen hebben ouders van gehandicapte kinderen het recht om onderwijs te volgen op reguliere scholen, maar de cijfers laten zien dat, hoewel het aantal geïntegreerde leerlingen toeneemt, het uitsluitingspercentage slechts langzaam daalt. Ongeveer 600.000 studenten ontvangen momenteel speciale onderwijsondersteuning, wat de aanhoudende uitdagingen in het onderwijssysteem benadrukt.