Dringend debat: Penacho” blijft in Wenen! Transport onmogelijk!

Dringend debat: Penacho” blijft in Wenen! Transport onmogelijk!

In het Wereldmuseum in Wenen staat de Azteekse verenhoofdtooi “Penacho” centraal in controversiële discussies over het mogelijke transport en de terugkeer naar Mexico. Uit de evaluatie van de transporteerbaarheid tussen 2010 en 2012, uitgevoerd door de Technische Universiteit van Wenen in samenwerking met Mexicaanse vertegenwoordigers, bleek dat de “Penacho” niet geschikt is voor een dergelijke reis. Het resultaat van het onderzoek is alarmerend: de hoofdtooi kan slechts worden getransporteerd met een maximale versnellingsamplitude van 0,04 gram, wat de kwetsbaarheid ervan onderstreept aangezien hij is gemaakt van quetzalveren en meer dan 1.500 stukjes goud en messing. Kleine Zeitung meldt dat een ingenieur de opdracht kreeg om een ​​specifieke transportdoos te evalueren als onderdeel van het project “Eternos Retornos”.

In haar rapport stelde de ingenieur de grenzen van het Wereldmuseum in vraag en bekritiseerde ze het feit dat de vergelijking met het transport van het ‘Tahitian Mourning Costume’ door het British Museum in 2023 niet erg betekenisvol is. Volgens de directeur van het Wereldmuseum, Banz, is het ‘rouwkostuum’ niet alleen 200 jaar jonger, maar ook stabieler van structuur; het arriveerde zonder noemenswaardige schade, terwijl de Penacho mogelijk grote schade zou kunnen lijden.

Geschiedenis van de “Penacho”

De veren hoofdtooi wordt de ‘Kroon van Montezuma’ genoemd, maar het Wereldmuseum beschouwt deze term als misleidend. Volgens de deskundigen gaat het eigenlijk om een ​​priesterhoofdtooi. Historisch gezien werd de “Penacho” in 1596 gevonden in de collectie van aartshertog Ferdinand II, en het is onduidelijk hoe hij precies naar Europa is gekomen en of hij daadwerkelijk aan Moctezuma toebehoorde. Het verband tussen de “Penacho” en het Mexicaanse culturele erfgoed valt echter niet te ontkennen, en sinds 1991 heeft Mexico herhaaldelijk om de teruggave van het waardevolle object gevraagd. Particuliere terugkeerinitiatieven zijn ook belangrijker geworden, zoals Petra Bayr opmerkt.

De historische analyse van ‘Penacho’ wordt gezien als onderdeel van een groter discours over de terugkeer van culturele bezittingen van koloniale oorsprong. Deze discussie is de afgelopen jaren in een stroomversnelling gekomen en gaat gepaard met oproepen om de ingehouden culturele bezittingen terug te geven aan hun land van herkomst. In deze bredere context is het belangrijk op te merken dat sinds de discussies over restitutie in de jaren zeventig begonnen, steeds meer landen, waaronder Afrikaanse staten, aanspraak hebben gemaakt op hun culturele artefacten. Deze restitutie-eisen maken deel uit van een proces waarin musea en instellingen wordt gevraagd kritisch na te denken over hun koloniale erfgoed, dat ook wordt ondersteund door internationale conventies zoals de UNIDROIT-conventie, die de illegale handel in cultuurgoederen als een schending van rechten beschouwt.

Actuele ontwikkelingen

De overdracht van de nieuw ontwikkelde transportbox aan het Wereldmuseum staat gepland als onderdeel van de Weense Week. De kist is bedoeld om ervoor te zorgen dat de “Penacho” in de beste omstandigheden kan worden vervoerd, ook als de discussie over de terugkeer ervan voortduurt. Het valt nog te bezien of de terugkeer van de “Penacho” zal worden beïnvloed door de huidige politieke en culturele ontwikkelingen in Mexico en Oostenrijk. De discussie over de terugkeer van culturele goederen zoals de ‘Penacho’ speelt daarom niet alleen een rol in de geschiedenis en identiteit van Mexico, maar raakt ook het pan-Europese museumsysteem, dat steeds meer onder druk komt te staan ​​om de koloniale wortels van zijn collecties in twijfel te trekken en veranderingen teweeg te brengen. [Wikipedia].