Gabon stemt na staatsgreep: hoge verwachtingen voor Brice Oligui Nguema!

Gabon stemt na staatsgreep: hoge verwachtingen voor Brice Oligui Nguema!

Op 12 april 2025 kozen de inwoners van Gabon een nieuwe president. Deze verkiezingen vonden plaats anderhalf jaar na de militaire staatsgreep die op 30 augustus 2023 de machtsgreep door generaal Brice Clothaire Oligui Nguema inluidde. Oligui Nguema kwam naar voren als de meest veelbelovende kandidaat nadat hij met succes zijn neef Ali Bongo, het oude staatshoofd, had afgezet. Bongo was sinds 2009 aan de macht nadat hij het roer overnam na de dood van zijn vader, Omar Bongo, die 42 jaar regeerde. De door Oligui geïnitieerde politieke verandering werd door veel Gabonezen gevierd als een bevrijding van corruptie en slecht bestuur.

De verkiezingsuitslag wordt verwacht op maandag 14 april 2025. Er werden 920.000 mensen opgeroepen om te stemmen. De opkomst bij de verkiezingen bedroeg ruim 87 procent, wat erop wijst dat de bevolking grote belangstelling heeft voor een nieuw begin. Oligui sprak zijn vertrouwen uit en wenste de beste kandidaten succes. Zijn belangrijkste tegenstander was voormalig premier Alain Claude Bilie-By-Nze, terwijl in totaal acht kandidaten, waaronder één vrouw, verkiesbaar waren. Oligui domineerde de verkiezingscampagne: in de hoofdstad Libreville waren de verkiezingsposters van zijn concurrenten nauwelijks zichtbaar, terwijl er lange rijen stonden voor de stembureaus.

De carrière van Oligui Nguema

Als commandant van de Garde Républicaine was Oligui Nguema verantwoordelijk voor de veiligheid van de president. Hij had een militaire carrière die al vroeg begon en volgde zijn opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie in Meknes, Marokko. Na de dood van Omar Bongo in 2009 vervulde Oligui aanvankelijk diplomatieke functies voordat hij in 2018 werd teruggeroepen naar Gabon. Nadat Ali Bongo een beroerte kreeg, nam hij de leiding over de geheime dienst van de Garde Républicaine over en werd later gepromoveerd tot commandant.

Onder zijn leiding groeide de special forces-eenheid van ongeveer 30 naar ruim 300 leden. Er wordt gespeculeerd dat Oligui Nguema al vóór de staatsgreep betrokken was bij het versterken van de macht van Ali Bongo, aangezien de aankondiging van zijn staatsgreep plaatsvond in het presidentiële paleis. Zijn controle over de Garde Républicaine en zijn kennis van diplomatieke en militaire procedures hebben hem mogelijk het beslissende voordeel opgeleverd bij het grijpen van de macht.

De uitdagingen voor Gabon

Ondanks de hoop op verandering wordt Gabon geconfronteerd met aanzienlijke uitdagingen, waaronder tekortkomingen in de infrastructuur, bureaucratie en frequente stroomstoringen. Het merendeel van de bevolking leeft in armoede, ondanks de rijkdom aan grondstoffen van het land. Volgens de Wereldbank is de werkloosheid onder jongeren alarmerend hoog, bijna 40 procent.

De internationale gemeenschap kijkt bezorgd naar Gabon. Sinds 2020 hebben er in Afrika een aantal militaire staatsgrepen plaatsgevonden, die door velen worden gezien als een reactie op de grieven en het geweld in de voormalige koloniën. De standpunten over militaire interventie lopen uiteen: uit een opiniepeiling blijkt dat 54% van de Afrikanen militaire interventie bij ernstig machtsmisbruik steunt, terwijl 42% er tegen is. VN-secretaris-generaal António Guterres heeft de recente gebeurtenissen omschreven als een “epidemie van staatsgrepen”.

De EU heeft verkiezingswaarnemers ingezet, maar hun toegang werd op verschillende plaatsen geweigerd, waardoor er bezorgdheid ontstond over de transparantie en eerlijkheid van het verkiezingsproces. Oligui Nguema omschreef de stemming echter als “transparant” en “vreedzaam”. In Gabon hopen veel burgers dat de verkiezingen verandering en vooruitgang zullen brengen, maar blijven sceptisch over toekomstige ontwikkelingen gezien de geopolitieke onrust in Afrika.