25 lat Komitetu Ryskiego: Utrzymanie pamięci o pomordowanych Żydach!

25 lat Komitetu Ryskiego: Utrzymanie pamięci o pomordowanych Żydach!

20 maja 2025 roku przypada 25. rocznica powstania Niemieckiego Komitetu Ryskiego, który powstał w Berlinie 23 maja 2000 roku. Zaczęło się od zachowania pamięci o ponad 25 tysiącach obywateli żydowskich, którzy w latach 1941–1942 zostali deportowani do Rygi i tam zamordowani. Dziś komitet należy do 80 miast, a Wiedeń jest jego członkiem od 2001 r. Zgromadzenie stanowe w Düsseldorfie, które odbyło się 20 maja 2023 r., zapewniło liczne możliwości rzucenia światła na rozwój komitetu i świętowania poczynionych postępów, z których część była możliwa lokalnie dzięki różnym projektom.

Wśród tragicznych aspektów historii upamiętnianych przez komisję znajduje się związek z ponad 26 000 łotewskich Żydów ofiarami getta w Rydze. Zostali zamordowani w tzw. „krwawą niedzielę w Rydze” 30 listopada 1941 r. i w kolejne dni w Rumbuli. Pierwszym zadaniem komisji było zorganizowanie godnego pochówku i miejsca pamięci w lesie Bikernieckim, które zostało otwarte 30 listopada 2001 roku, w 60. rocznicę tych okrucieństw.

Kultura pamięci i projekty

Stefan Dworak, współinicjator powstania komitetu, podkreśla, jak ważne dla upamiętnienia ofiar Holokaustu są lokalne badania i konkretne odniesienia. Komitet uruchomił liczne projekty dotyczące pamięci lokalnej oraz promuje pamięć transgraniczną i międzykulturową. Regularne wizyty delegacji i grup młodzieżowych w miejscach pamięci w Rydze ilustrują aktywne zaangażowanie w historię i potrzebę zachowania o niej pamięci.

Głównym mówcą tegorocznej edycji wydarzenia w Düsseldorfie będzie Lorenz Hemicker, redaktor naczelny FAZ i autor książki „Mój dziadek, sprawca”. W tym kontekście zaprezentowano także wystawę Komisji Ryskiej w parlamencie kraju związkowego w Düsseldorfie zatytułowaną „RYGA: DEPORTACJE – MIEJSCE ZBRODNI – KULTURA PAMIĘCI”. Inicjatywy te pokazują, że komitet nadal jest zaangażowany w kulturę pamięci i stara się skłonić społeczeństwo do refleksji nad własną przeszłością.

Społeczne znaczenie upamiętnienia

Radzenie sobie z Holokaustem i jego upamiętnianie to złożone procesy społeczne, w których biorą udział wszystkie klasy społeczne. Różne formy upamiętniania, takie jak wydarzenia upamiętniające i pamięć o określonych grupach ofiar, są odzwierciedleniem procesów negocjacji społecznych. 27 stycznia, ustawowy dzień pamięci o ofiarach narodowego socjalizmu, jest przykładem tego, jak zakorzenione są tego typu inicjatywy i domagają się aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie.

Wyzwanie zachowania wiedzy o zbrodniach narodowego socjalizmu pozostaje aktualne. Okazuje się, że istnieją deficyty w znajomości tej historii, a antysemickie wypowiedzi i zachowania można zaobserwować w społeczeństwie wciąż na nowo. W tym kontekście digitalizację postrzega się jako szansę na stworzenie innowacyjnych formatów pamięci, które jednak nie mogą zastąpić osobistego spotkania ze współczesnymi świadkami.

Celem Niemieckiego Komitetu Ryskiego jest podtrzymanie pamięci i zwrócenie uwagi na ciągłe znaczenie pamięci poprzez różnorodne projekty i otwarty dialog. Tworzenie i utrzymywanie miejsc pamięci oraz zaangażowanie młodych ludzi to główne aspekty, które należy kontynuować w przyszłości.

Aby uzyskać więcej informacji, zobacz OTS, riga-committee.eu I bpb.