Kroatië: president Milanović wint tweede ronde over regerende partij

Zondag won de door de oppositie gesteunde Kroatische president Zoran Milanović met overweldigende meerderheid de herverkiezing voor een nieuwe termijn van vijf jaar. Volgens de officiële resultaten had hij de overhand in de tweede ronde tegen de kandidaat van de regerende conservatieve partij.

Verkiezingsuitslagen en reacties

Milanović kreeg ruim 74% van de stemmen, terwijl zijn uitdager Dragan Primorac, een forensisch wetenschapper, iets minder dan 26% kreeg. Deze resultaten werden gepubliceerd door de Kroatische verkiezingsautoriteiten nadat meer dan 99% van de stemmen was geteld. De overwinning betekent een aanzienlijke opsteker voor Milanović, waarvoor westerse militaire hulp is gezocht Oekraïne bekritiseerd in de oorlog tegen Rusland en een fervent tegenstander van de conservatieve premier Andrej Plenkovic is.

Na de verkiezingen: eisen aan de regering

In zijn toespraak nadat de resultaten bekend waren gemaakt, zei Milanović dat zijn overwinning een teken was van kiezersvertrouwen en een boodschap over de huidige situatie in het land. “Ik vraag de regering om dit te horen”, zei Milanović. “Het is niet alleen een steun voor mij, maar de wil van de burgers.”

Politieke geschillen

De 58-jarige Milanović wordt beschouwd als de populairste politicus in Kroatië en wordt soms in verband gebracht met de gekozen Amerikaanse president Donald Trump vergeleken vanwege zijn strijdlustige communicatiestijl jegens politieke tegenstanders. Zijn succes maakt de weg vrij voor een voortzetting van het politieke dispuut met premier Plenković, met wie hij al tijdens zijn eerste ambtstermijn in conflict kwam.

Verkiezingen in de context van de huidige uitdagingen

Milanović had in de eerste verkiezingsronde op 29 december al duidelijk gewonnen en liet Primorac en zes andere kandidaten ver achter zich. De tweede ronde was nodig omdat Milanović slechts 5.000 stemmen achter de vereiste 50% zat, terwijl Primorac ver achter hem stond.

Kritiek op de Europese Unie

Bij de verkiezingen van zondag uitte Milanović opnieuw scherpe kritiek op de EU en noemde deze “in veel opzichten ondemocratisch” en bestuurd door niet-gekozen functionarissen. Volgens hem bevordert de EU een houding waarin tegengestelde meningen als vijandig worden beschouwd, wat hij omschreef als “intellectueel geweld”. “Dit is niet het moderne Europa waarin ik wil leven en werken”, voegde hij eraan toe, waarbij hij benadrukte dat hij als president van een kleine natie zou proberen daar verandering in te brengen.

De rol van de president in Kroatië

Hoewel het ambt van president in Kroatië grotendeels ceremonieel is, heeft een gekozen president politieke autoriteit en fungeert hij als de hoogste militaire commandant. Milanović, die in het verleden premier is geweest, beschuldigt Plenković en de conservatieve HDZ regelmatig van systematische corruptie, terwijl Plenković Milanović omschrijft als "pro-Russisch" en een bedreiging voor de internationale reputatie van Kroatië.

Blijvende politieke effecten

Politiek analist Višeslav Raos benadrukte dat de steeds luider wordende Milanović geen reden heeft om zich in te houden of iemand een plezier te willen doen. “Als er in de eerste vijf jaar van zijn presidentschap geen samenwerking met de premier heeft plaatsgevonden, waarom zou dat dan nu anders zijn?” vroeg hij.

Over Dragan Primorac

Dragan Primorac, 59, is actief in de politiek sinds het begin van de jaren 2000, toen hij minister van Wetenschap en Onderwijs was in een regering onder leiding van de HDZ. Hij stelde zich in 2009 zonder succes kandidaat voor het presidentschap en heeft zich sindsdien vooral op zijn academische carrière geconcentreerd, onder meer als docent aan universiteiten in de Verenigde Staten, China en Kroatië.