Weense Festivalweken: Boeiende productie van het Pelicot-proces
Milo Rau's productie op het Weense Festival concentreert zich op het schokkende Pelicot-proces in de katholieke kerk.

Weense Festivalweken: Boeiende productie van het Pelicot-proces
In de katholieke parochiekerk St. Elisabeth in Wenen werd onder regie van Milo Rau een bijzonder toneelstuk opgevoerd, waarin de rechtszaak tegen de veroordeelde zedendelinquent Dominique Pelicot centraal stond. De productie, die plaatsvond op 19 juni 2025, was opgedeeld in drie acts en 48 fragmenten en duurde ruim zes uur. Luidruchtig Kleine krant Acteurs lezen dossiers en commentaren op de rechtszittingen voor, terwijl een scherm een close-up toont van de spreker.
Dominique Pelicot drogeerde zijn vrouw Gisèle jarenlang en liet haar door talloze mannen verkrachten. Deze beangstigende zaak kwam voor het eerst aan het licht in 2020 toen Pelicot vrouwen in een supermarkt probeerde te filmen. Tijdens een huiszoeking werden 20.000 verkrachtingsvideo's gevonden die Pelicot en zeker 70 handlangers hadden gedocumenteerd. In december 2024 werd een vonnis tegen hem geveld, waarbij hij werd veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf, terwijl de straffen voor de verzamelde medeplichtigen variëren tussen 3 en 15 jaar, meldde ZDF Vandaag.
Het publieke proces en de effecten ervan
De moed van Gisèle Pelicot bij het openbaar maken van de zaak zorgde voor wereldwijde aandacht voor het proces. Ze droeg haar strijd tegen seksueel geweld op aan alle onbekende slachtoffers. Zelf rapporteerde ze ongeveer 200 aanvallen die ze had ondergaan. Het proces eindigde met een duidelijk vonnis en de mogelijkheid van preventieve detentie na de gevangenis voor Pelicot blijft bestaan. De straffen voor de andere beklaagden zijn nog niet juridisch bindend, aangezien de advocaat van de ex-man hoger beroep overweegt.
De productie in Wenen, die plaatsvond in een minimalistische setting met slechts twee tafels en een lessenaar, was heel anders dan de sfeer van een traditioneel hof. De zwak versterkte echo uit de kerk gaf de voorstelling een sacraal karakter en was bedoeld om het publiek mee te trekken in het deprimerende thema. Doordat delen in de eerste persoon werden gelezen, kreeg het stuk een aangrijpend en persoonlijk tintje.
Kunst als uiting en confrontatie met seksueel geweld
De verbinding tussen seksualiteit en kunst is delicaat, zoals blijkt uit de discussie rond het onderwerp seksueel geweld. Historisch gezien hebben kunstenaars als Artemisia Gentileschi, die seksueel geweld in hun werk aan de orde stelden, met enorme uitdagingen te kampen gehad. Haar bekendste werk, ‘Judith en Holofernes’, zou kunnen worden gezien als een voorbeeld van het overwinnen van isolement en het in het reine komen met slachtoffers van seksueel geweld. Op dezelfde manier reflecteren moderne kunstenaars als Tracey Emin in hun werk op persoonlijke ervaringen met seksueel geweld en schaamte, waarbij ze dit vermelden Medisch tijdschrift.
Het debat over de representatie van seksueel geweld in de kunst blijft actueel en biedt ruimte voor reflectie, zowel voor kunstenaars als voor de samenleving. Het voorbeeld van Gisèle Pelicot en het groeiende publieke bewustzijn over de problematiek maken duidelijk dat kunst niet alleen dient als medium voor verwerking, maar ook als platform om ernstige misdaden zichtbaar te maken.
De verkorte versie van het stuk beleeft zijn Franse première op het festival van Avignon op 18 juli en belooft de schokkende maar belangrijke aspecten van het proces te blijven belichten.