Από όμηρο στην απελπισία: Ένας επιζών λέει τα βάσανά του

Από όμηρο στην απελπισία: Ένας επιζών λέει τα βάσανά του

Ο Tal Shoham, ο οποίος απήχθη από τρομοκράτες της Χαμάς στο Kibbutz Be'eri στις 7 Οκτωβρίου 2023, έχει κάνει μια ζοφερή αξιολόγηση των εμπειριών του μετά από 505 ημέρες αιχμαλωσίας. «Τα μάτια των τρομοκρατών της Χαμάς ήταν γεμάτα δολοφονική επιθυμία», περιγράφει σε συνέντευξή του. Το κιμπούτς, που βρίσκεται μόλις τέσσερα χιλιόμετρα από τη Γάζα και κάποτε ήταν ένα ήσυχο μέρος, τώρα έχει εκφυλιστεί σε ένα ερείπιο που αντανακλά τη φρίκη της σύγκρουσης. Αυτή είναι η τρίτη επίσκεψη του Σόχαμ στον τόπο της απαγωγής του και ο επαναπατριζόμενος περιγράφει αυτή την επιστροφή ως εξαιρετικά οδυνηρή. Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του, ο Shoham υπέμεινε τεράστιο ψυχολογικό και σωματικό στρες, με την αβεβαιότητα για την τύχη της οικογένειάς του να τον βαραίνει περισσότερο. Ευτυχώς, κατάφερε να επανενωθεί με την οικογένειά του, εκτός από τον πεθερό του, ο οποίος δολοφονήθηκε την ημέρα που τον απήγαγαν.

Ο Shoham, ο οποίος είχε πολλές συνομιλίες με τους απαγωγείς του, λέει επίσης ότι δεν βλέπει καμία ελπίδα για ειρήνη στη σημερινή γενιά στη Γάζα. Στα μάτια του, το μίσος που είναι αχαλίνωτο σε αυτή την κοινωνία ενθαρρύνεται περαιτέρω από το εκπαιδευτικό σύστημα και τα σχολικά βιβλία. Ο Shoham πιστεύει ότι θα περάσει τουλάχιστον μια γενιά προτού υπάρξει πραγματική ευκαιρία για ειρήνη. Αυτή η απαισιόδοξη άποψη επιβεβαιώνεται από τις δηλώσεις ειδικών.

Ψυχολογικές συνέπειες της ομηρίας

Ο ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής κ. Jatzko ασχολείται εντατικά με τις ψυχολογικές επιπτώσεις της ομηρίας και παρακολουθεί την περίπλοκη κατάσταση στη Γάζα. Ο Jatzko τονίζει ότι οι όμηροι υποφέρουν συχνά από μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με την απελευθέρωσή τους, η οποία οδηγεί σε έντονο ψυχολογικό στρες. Ο συνεχής φόβος της βίας και η αβεβαιότητα αυξάνουν μαζικά τις ψυχολογικές συνέπειες. Η ελπίδα είναι ζωτικής σημασίας για να παραμείνεις ψυχολογικά σταθερός. Η κοινοτική και συναισθηματική υποστήριξη διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην προώθηση της ψυχολογικής ευημερίας των πληγέντων.

Τα παιδιά αντιδρούν διαφορετικά όταν κρατούνται όμηροι από τους ενήλικες και απαιτούν ειδικές θεραπευτικές προσεγγίσεις. Τεντωμένη παραμένει και η ψυχολογική κατάσταση των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας. Πολλοί υποφέρουν από φόβο και απώλεια και ο συνεχής κίνδυνος δημιουργεί αυξημένο κίνδυνο διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD). Ο ΠΟΥ ανησυχεί για τις μακροπρόθεσμες ψυχολογικές συνέπειες της σύγκρουσης και ζητά ψυχοκοινωνική υποστήριξη για τον πληθυσμό της Γάζας.

Η σκιά του τραύματος

Οι συνεχείς συναγερμοί σειρήνας στο Ισραήλ και σε ορισμένες περιοχές της Δυτικής Όχθης δημιουργούν κλίμα φόβου. Σύμφωνα με τη Rahel Bachem, ψυχοτραυματολόγο στο Ψυχολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, η συνεχής απειλή οδηγεί σε μείωση της ανθεκτικότητας του άμαχου πληθυσμού. Οι τραυματικές εμπειρίες μπορούν να οδηγήσουν σε θυμό και αισθήματα εκδίκησης και να μειώσουν περαιτέρω την προθυμία για διάλογο μεταξύ των μερών της σύγκρουσης. Η ψυχολογική πίεση ενισχύεται από τις συνεχώς επαναλαμβανόμενες εικόνες βίας, που κατακερματίζουν ακόμη περισσότερο την κοινωνία.

Ο διάλογος μεταξύ των μερών της σύγκρουσης φαίνεται εξαιρετικά δύσκολος, ειδικά καθώς η αμοιβαία δυσπιστία αυξάνεται συνεχώς. Το τραύμα που υπέστη αυτή η σύγκρουση μπορεί να μεταδοθεί στις επόμενες γενιές. Η επικοινωνία σχετικά με το τραύμα στην ανατροφή των παιδιών είναι ζωτικής σημασίας για να σπάσει η κοινωνική δυσπιστία και οι σπείρες βίας.

Είναι σαφές ότι η συμφιλίωση με το παρελθόν και η ισχυρή εστίαση στον διάλογο και τη συμφιλίωση είναι ουσιαστικής σημασίας για να ξεπεραστούν τα συλλογικά τραύματα και να αποφευχθούν μελλοντικές συγκρούσεις. Η μεταβατική δικαιοσύνη που περιλαμβάνει τη λογοδοσία και την αποκατάσταση θα μπορούσε να προσφέρει έναν δρόμο προς τη θεραπεία.