Uitwisseling van krijgsgevangenen in het conflict in Oekraïne: hoop op vrede?

Uitwisseling van krijgsgevangenen in het conflict in Oekraïne: hoop op vrede?

Vrijdag vonden in Istanbul onder Turkse bemiddeling gesprekken plaats tussen vertegenwoordigers van Moskou en Kiev. Deze discussies draaiden om een ​​mogelijk einde aan de Russische agressieoorlog, maar tijdens de anderhalf uur durende onderhandelingen werd geen overeenstemming bereikt over een staakt-het-vuren. Een belangrijk punt van de gesprekken was de uitwisseling van 1.000 krijgsgevangenen. Dit vertegenwoordigt de grootste uitwisseling sinds het conflict in februari 2022 begon. Een exacte datum voor de gevraagde uitwisseling is niet bekendgemaakt, maar volgens de Oekraïense minister van Defensie Rustem Umyerov zal deze “in de nabije toekomst” plaatsvinden.

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan meldde dat ze in principe hadden afgesproken de gesprekken voort te zetten. Ook Leonid Slutsky, hoofd van de Commissie Buitenlandse Zaken in het Russische parlement, sprak de verwachting uit dat er snel een besluit zou worden genomen over wanneer er nieuwe gespreksrondes zouden plaatsvinden. De Amerikaanse president Donald Trump was sceptisch en had lage verwachtingen van de bijeenkomst, maar benadrukte wel bereid te zijn een direct gesprek met Vladimir Poetin te voeren. Opmerkelijk is dat de Oekraïense president Volodymyr Zelenski Poetin eerder had uitgenodigd voor een persoonlijke bijeenkomst in Istanbul, maar dit werd door Rusland genegeerd.

Voorbereidingen voor een wapenstilstand

Ondertussen zijn er in Saoedi-Arabië gesprekken aan de gang over een mogelijk beperkt staakt-het-vuren in het conflict in Oekraïne. Deze discussies worden gevoerd onder Amerikaanse bemiddeling en zijn gericht op een tijdelijke stopzetting van de aanvallen op energiefaciliteiten en een staakt-het-vuren in de Zwarte Zee. De onderhandelingen zouden plaatsvinden in het luxueuze Ritz-Carlton Hotel in Riyad. Kiev en Moskou onderhandelen hier niet rechtstreeks. In plaats daarvan namen de VS de rol van bemiddelaar over en voerden de eerste gesprekken met Rusland en vervolgens met Oekraïense vertegenwoordigers.

De speciale Amerikaanse gezant Steve Witkoff verwacht vooruitgang, vooral op het gebied van een staakt-het-vuren in de Zwarte Zee. De Oekraïense minister van Defensie Rustem Umerov omschreef de discussies als ‘constructief’, terwijl Russische woordvoerders als Dmitry Peskov veiligheidsaspecten in de Zwarte Zee als een prioriteit beschouwen. De VS en Oekraïne hebben fundamenteel gepleit voor een beperkt staakt-het-vuren, terwijl het Kremlin een volledig staakt-het-vuren afhankelijk stelt van het stopzetten van de wapenverkoop aan Oekraïne.

Huidige strijd en geopolitieke implicaties

Ondanks de voortdurende onderhandelingen gaan de gevechten tussen Russische en Oekraïense troepen door. Volgens de Oekraïense generale staf waren er in korte tijd 61 Russische aanvallen. Twee mensen raakten gewond bij een drone-aanval door Russische troepen in Cherson. In Kupjansk raakten zelfs vier mensen gewond door artillerievuur. Er was bezorgdheid over een drone-aanval in de noordoostelijke Oekraïense regio Sumy, waarbij zaterdag negen mensen om het leven kwamen en zeven gewond raakten.

De geopolitieke inspanningen om het conflict te beëindigen zijn de afgelopen maanden toegenomen. De EU dringt aan op een grotere betrokkenheid bij de onderhandelingen, terwijl landen als Polen benadrukken dat China een sleutelrol zou kunnen spelen bij het onder druk zetten van Poetin. De Franse president Emmanuel Macron zei dat Oekraïne wachtte op een reactie van Rusland over zijn overwegingen en kondigde tegelijkertijd aan dat het verdere sancties zou voorbereiden als er geen positief antwoord kwam.

De wortels van dit conflict gaan terug tot het voorjaar van 2022, toen de eerste onderhandelingen over een staakt-het-vuren begonnen. Ondanks internationale inspanningen, onder meer via VN-resoluties, vonden bilaterale vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne pas in februari 2025 plaats. De Russische aanval op Oekraïne vormt sindsdien een enorme uitdaging voor de internationale gemeenschap. Hoewel Donald Trump begin 2025 nieuwe bemiddelingspogingen lanceerde, verliepen deze nog niet zonder weerstand.

Het valt nog te bezien of de recente gesprekken en mogelijke bemiddelingsbenaderingen in Saoedi-Arabië, evenals de gesprekken in Turkije, tot vreedzamere oplossingen kunnen leiden en of de strijdende partijen bereid zijn te onderhandelen.

Voor meer informatie over de lopende onderhandelingen en hun achtergrond kunt u meer lezen op Kleine krant, dagelijks nieuws of op Wikipedia.