Schabowski's glitch: het moment waarop de muur viel!
Op 9 november 1989 kondigde Günter Schabowski op verrassende wijze de vrijheid van reizen in de DDR aan, wat leidde tot de opening van de Muur.
Schabowski's glitch: het moment waarop de muur viel!
Op 9 november 1989, een avond die de wereld veranderde, verscheen Günter Schabowski, een nieuw benoemde SED-functionaris, voor de pers in Oost-Berlijn. Met slechts ruwe aantekeningen in de hand kondigde hij verrassend genoeg aan dat DDR-burgers zonder voorafgaande voorwaarden naar het buitenland zouden mogen reizen. ‘Privéreizen kunnen worden aangevraagd’, las hij, en de woorden ‘onmiddellijk’ en ‘onmiddellijk’ vielen als donderslag bij heldere hemel. Deze aankondiging leidde tot een historisch moment: de muur die Berlijn 28 jaar lang had verdeeld, begon af te brokkelen.
De persconferentie was allesbehalve gebruikelijk voor de DDR, waar vragen en inlichtingen geen deel uitmaakten van het protocol. Schabowski, gevangen in de routine van ‘vaste communicatie’, was niet van plan de grenzen daadwerkelijk te openen. Maar de journalisten waren onvermurwbaar. Toen ze vroegen wanneer het geïmplementeerd zou worden, aarzelde hij en mompelde: “Dat staat hier.” Deze woorden waren bedoeld om de Muur neer te halen en miljoenen mensen in Oost- en West-Berlijn in een feestavond te storten.
De gevolgen van de aankondiging
De reacties lieten niet lang op zich wachten. Rond 20.30 uur stroomden de eerste Oost-Berlijners naar de grensovergangen om de opening van de Muur te eisen. Zonder duidelijke bevelen openden de grenswachten uiteindelijk de poorten. Wat begon als een ordelijke persconferentie, veranderde in een chaotische nacht van vrijheid. Mensen omhelsden elkaar, vierden feest en bestormden de muur terwijl de wereld gefascineerd toekeek. Het nieuws over de aankondiging van Schabowski verspreidde zich als een lopend vuurtje en leidde tot een onvergetelijk moment in de geschiedenis.
Het belang van deze persconferentie kan niet genoeg worden benadrukt. Het briefje van Schabowski, bedoeld als notitie voor een gepland reisarrangement, werd een symbool van de val van de Muur. Historici en politieke taalkundigen als Steffen Pappert benadrukken dat de onzekerheid en onvoorbereidheid van de DDR-functionarissen die avond doorslaggevend waren. Schabowski zelf was niet bereid de verantwoordelijkheid op zich te nemen voor de gevolgen van zijn woorden, waardoor de opening van de Muur in een spontane revolutie veranderde.