Ochrona lasów w UE pod presją: jedenaście państw wzywa do osłabienia przepisów!

Ochrona lasów w UE pod presją: jedenaście państw wzywa do osłabienia przepisów!

Jedenaście państw członkowskich UE zebrało się i wzywa Komisję Europejską do uproszczenia przepisów mających na celu zwalczanie wylesiania. Kraje te obejmują Austrię, Luksemburg, Włochy i Finlandię, natomiast Niemcy nie są sygnatariuszem. Państwa te chcą opóźnić wejście w życie nowych przepisów dotyczących łańcuchów dostaw niepowodujących wylesiania, które mają zapobiegać niszczeniu lasów poprzez produkcję niektórych surowców. Nowe przepisy mają faktycznie obowiązywać od grudnia 2025 r., po rocznym przesunięciu, które już miało miejsce. Jednak jedenaście państw członkowskich dąży do wprowadzenia tych przepisów w późniejszym terminie, aby złagodzić przepisy i odciążyć gospodarkę, jak podaje „Kleine Zeitung”.

Rozporządzenie w sprawie produktów niepowodujących wylesiania (EUDR) weszło w życie 30 czerwca 2023 r. i będzie miało zastosowanie do uczestników rynku UE od 30 grudnia 2025 r. Mniejsze firmy otrzymają dodatkowy termin do 30 czerwca 2026 r. na dostosowanie się. Przyszłe projekty dotyczące importu surowców, takich jak soja, wołowina, olej palmowy, kakao i kawa, będą mogły zostać wprowadzone do UE jedynie wówczas, gdy nie będzie można ich powiązać z wylesianiem lub degradacją lasów. Według FAO w ciągu ostatnich trzydziestu lat na całym świecie utracono około 420 milionów hektarów lasów. Aby zapobiec dalszej utracie różnorodności biologicznej, konieczne jest zatem przestrzeganie rozporządzenia EUDR.

Cele EUDR i nowe obowiązki w zakresie należytej staranności

Rozporządzenie to ma kilka ważnych celów. Z jednej strony chodzi o ograniczenie wylesiania i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Powinno być również zgodne z unijną strategią różnorodności biologicznej na rok 2030 i Europejskim Zielonym Ładem. EUDR nakłada wiążące obowiązki w zakresie należytej staranności na przedsiębiorstwa handlujące ryzykownymi surowcami i wymaga dowodów potwierdzających pochodzenie tych materiałów. Zgodnie z rozporządzeniem importować można wyłącznie produkty pochodzące z obszarów, które po 31 grudnia 2020 r. nie zostały wylesione lub zniszczone.

Regulacje dotyczą nie tylko importu, ale także towarów eksportowanych z UE w celu ochrony lokalnych lasów. Uczestnicy rynku muszą prześledzić drogę surowców do miejsca produkcji. Mniejsze firmy mają możliwość połączenia sił z większymi w celu stworzenia niezbędnych oświadczeń należytej staranności. UE planuje zacieśnić współpracę z krajami partnerskimi, szczególnie tymi o wysokim ryzyku wylesiania.

Reakcje i wyzwania

Nowe regulacje są jednak zagrożone. Niektórzy partnerzy handlowi, np. Brazylia i USA, złożyli już formalne skargi na wymogi UE. Krytycy obawiają się, że zbyt rygorystyczne podejście do EUDR może stanowić obciążenie dla handlu międzynarodowego. Firmom, które złamią te zasady, grożą wysokie kary – mogą one sięgać nawet czterech procent ich rocznego obrotu w UE. Państwa członkowskie są odpowiedzialne za monitorowanie przestrzegania tych przepisów i mogą nakładać sankcje.

Biorąc pod uwagę obawy i różne interesy w UE, wyzwaniem dla osób odpowiedzialnych będzie znalezienie równowagi między celami środowiskowymi a wykonalnością ekonomiczną. Naciski ze strony jedenastu państw członkowskich, w tym Austrii i Włoch, mogą w nadchodzących miesiącach jeszcze bardziej podsycić debatę na temat przepisów.