Έρχονται μέτρα λιτότητας: Διαμάχες γύρω από τον νέο προϋπολογισμό 2025-2026!

Έρχονται μέτρα λιτότητας: Διαμάχες γύρω από τον νέο προϋπολογισμό 2025-2026!

Στο πλαίσιο της ομιλίας του για τον προϋπολογισμό στο κοινοβούλιο στις 14 Μαΐου 2025, ο υπουργός Οικονομικών Markus Marterbauer ανακοίνωσε ένα συνολικό μέτρο λιτότητας, το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο του διπλού προϋπολογισμού 2025-2026 και του ομοσπονδιακού δημοσιονομικού πλαισίου 2025-2029. Στόχος τους είναι να διαχειριστούν ένα προγραμματισμένο έλλειμμα 18,1 δισ. ευρώ για το 2025 και 18,3 δισ. ευρώ για το 2026. Αυτά τα μέτρα είναι απαραίτητα γιατί αναμένεται έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης 4,5% του ΑΕΠ για το 2025. Το πακέτο εξυγίανσης περιλαμβάνει 6,4 δισ. ευρώ για το 2025 και 8,7 δισ. ευρώ για προσαρμογές και αναπροσαρμογές εσόδων από 8,7 δισ. ευρώ.

Για τον υπουργό Οικονομικών, η εστίαση είναι ξεκάθαρα στο πρόβλημα των δαπανών και όχι στα έσοδα. Τα σχεδιαζόμενα μέτρα περιλαμβάνουν την κατάργηση του μπόνους για το κλίμα, τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα και τη θέσπιση αφορολόγητου μπόνους εργαζομένων ύψους 1.000 ευρώ. Η υπουργός Εξωτερικών Barbara Eibinger-Miedl περιγράφει αυτή τη στρατηγική ως το πρώτο σημαντικό ορόσημο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Αντίθετα, ο υφυπουργός Josef Schellhorn περιγράφει τον προϋπολογισμό ως προσανατολισμένο στο μέλλον και όχι απλώς έναν προϋπολογισμό κρίσης.

Πολιτικές αντιδράσεις για τον προϋπολογισμό

Η πρόταση προϋπολογισμού αντιμετωπίζεται διαφορετικά στο πολιτικό τοπίο. Το FPÖ ασκεί δριμεία κριτική στο προσχέδιο και προειδοποιεί για περαιτέρω χρέος 80 δισεκατομμυρίων ευρώ και μια πιθανή διαδικασία ελλείμματος της ΕΕ. Ζητά επίσης επιδόματα για την τόνωση των επενδύσεων και επικρίνει την έλλειψη εξοικονόμησης πόρων στον τομέα του ασύλου. Οι Πράσινοι επικρίνουν τον προϋπολογισμό ως «ξεχνώντας το μέλλον», ιδίως λόγω περικοπών στα κοινωνικά και περιβαλλοντικά επιτεύγματα.

Το ÖVP, από την άλλη πλευρά, περιγράφει τον προϋπολογισμό ως ισοσκελισμένο και τονίζει την ανάγκη για απόδοση και οικονομική ανάπτυξη. Το SPÖ βλέπει τον προϋπολογισμό ως προϋπολογισμό αποταμίευσης με κοινωνική υπογραφή και ζητά αυξημένες επενδύσεις στην εκπαίδευση και την υγεία. Οι NEOS υποστηρίζουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ειδικά στο συνταξιοδοτικό σύστημα, και θεωρούν τον προϋπολογισμό ως το πρώτο βήμα για την αντιστροφή της τάσης.

Οικονομικές συνθήκες και μέτρα λιτότητας

Τα μέτρα οικονομικής λιτότητας είναι συχνά μια απάντηση στα δημοσιονομικά ελλείμματα. Αυτά τα μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν μείωση των κρατικών δαπανών ή αύξηση εσόδων και στοχεύουν στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στην οικονομία. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, περικοπές στα κοινωνικά προγράμματα και αυξήσεις φόρων. Ωστόσο, ορισμένοι επικριτές υποστηρίζουν ότι τέτοια μέτρα λιτότητας μπορούν να βλάψουν την οικονομική ανάπτυξη και να παραμελήσουν την κοινωνική ευθύνη.

Παραδείγματα από άλλες χώρες καταδεικνύουν τις διαφορετικές επιπτώσεις των μέτρων λιτότητας. Το 2010, η Ελλάδα χρειάστηκε να λάβει δραστικά μέτρα λιτότητας με δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του 15% του ΑΕΠ, αλλά αυτό οδήγησε σε κοινωνική αναταραχή. Η Μεγάλη Βρετανία γνώρισε επίσης μέτρα λιτότητας το 2010, τα οποία μείωσαν το έλλειμμα αλλά οδήγησαν σε περαιτέρω κοινωνικά προβλήματα όπως η αύξηση της φτώχειας. Ωστόσο, τα οφέλη τέτοιων μέτρων, όπως η μείωση του χρέους και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, δεν αγνοούνται.

Τα προσεχή νομοσχέδια προϋπολογισμού θα κατατεθούν στην Επιτροπή Προϋπολογισμού και έχει προγραμματιστεί δημόσια ακρόαση για τις 3 Ιουνίου. Η τελική απόφαση του προϋπολογισμού αναμένεται στις 18 Ιουνίου. Εν μέσω αυτών των συζητήσεων, η ανάγκη για ισορροπία μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης και της διαχείρισης του χρέους παραμένει στο επίκεντρο. Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις για να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη ή στη μείωση του χρέους, με μια ισορροπημένη προσέγγιση να θεωρείται βέλτιστη.