Spór o Dukovany: UE wstrzymuje projekt czeskiej energetyki jądrowej!

Spór o Dukovany: UE wstrzymuje projekt czeskiej energetyki jądrowej!

Czeski rząd planuje podpisać umowę z południowokoreańską firmą KHNP (Korea Hydro & Nuclear Power) na budowę nowych reaktorów jądrowych w elektrowni jądrowej Dukovany. Inicjatywa ta wiąże się jednak z poważnymi wyzwaniami prawnymi i politycznymi. Jak podaje oekonews.at, czeski Urząd Antymonopolowy podjął tymczasowe rozwiązanie, które wstrzymuje postęp procesu zamówień jądrowych. Decyzja ta jest następstwem formalnych skarg złożonych przez odrzuconych oferentów, w tym francuskiego EDF i amerykańskiego Westinghouse, zarzucających brak przejrzystości i uczciwości w procesie przetargowym.

Czeski rząd postrzega rozwój energetyki jądrowej jako sprawę narodową i jest przekonany, że krok ten jest niezbędny, aby do 2050 r. zmniejszyć zużycie energii elektrycznej. Premier Petr Fiala zapowiedział, że zamiast jednego reaktora zostaną zbudowane aż cztery nowe bloki. Według Fiali mogłoby to przynieść korzyści ekonomiczne, ponieważ budowa byłaby nawet o 25 procent tańsza. Koszt budowy pojedynczego reaktora szacuje się obecnie na 6,5 ​​miliarda euro, jednak eksperci ostrzegają, że całkowity koszt może wzrosnąć nawet do 20 miliardów euro, co budzi obawy dotyczące finansowania.

Przeszkody prawne i wymagania europejskie

Rozmowy pomiędzy czeską spółką państwową ČEZ a KHNP trwają, ale do czasu rozstrzygnięcia reklamacji nie można podpisać umowy. Środek tymczasowy Urzędu Antymonopolowego gwarantuje możliwość zakwestionowania wyboru KHNP, natomiast EDF i Westinghouse zwracają się do Komisji Europejskiej o ponowne rozpatrzenie decyzji o udzieleniu zamówienia. Manfred Doppler, wiodący przedstawiciel projektu, podkreśla, że ​​bez środków publicznych cały projekt nie byłby możliwy do sfinansowania. Jednocześnie Gerold Wagner, członek komitetu antynuklearnego, twierdzi, że należy pilnie wyjaśnić zarzuty dotyczące nielegalnego finansowania.

Ograniczenia europejskie odgrywają zasadniczą rolę: czeskiemu rządowi zalecono odroczenie porozumienia z KHNP, ponieważ budzi ono obawy dotyczące nielegalnych dotacji. Z informacji pochodzących z euractiv.com urząd antymonopolowy postrzega rozwiązanie tymczasowe jako decyzję nieostateczną, co dodatkowo wydłuża postęp projektu i budzi wątpliwości co do rzetelności postępowania przetargowego.

Opinia publiczna i perspektywy na przyszłość

Pomimo wyzwań poparcie społeczne dla energetyki jądrowej w Czechach jest wysokie i wynosi prawie 80 proc., co popiera także opozycja. Republika Czeska spodziewa się wzrostu zużycia energii elektrycznej aż o dwie trzecie do 2050 r., co jeszcze bardziej zwiększy nacisk na rozwój energetyki jądrowej. Czeski minister przemysłu i handlu Lukáš Vlček określa obecną sytuację jako „pewną komplikację”, ale nie widzi przeszkód nie do pokonania dla przebiegu przetargu. Ostatecznych decyzji można spodziewać się w najbliższym czasie, gdyż pierwotnie umowa miała zostać podpisana do 31 marca 2025 roku.

Dyskusja na temat nowej generacji reaktorów w Dukovanach wyraźnie pokazuje, jak złożone i wielowarstwowe są decyzje dotyczące przyszłych dostaw energii w Czechach. Krytycy ostrzegają jednak przed nierealistycznym planowaniem w chaosie sytuacji. Czas pokaże, czy ambitny plan czeskiego rządu uda się zrealizować, czy też w dalszym ciągu będzie spotykał się z oporem.