80 lat po wojnie: HGM świętuje demokrację i ostrzeżenie

80 lat po wojnie: HGM świętuje demokrację i ostrzeżenie

7 kwietnia 2025 r. Austria będzie obchodzić 80. rocznicę zakończenia II wojny światowej i wyzwolenia spod rządów nazistów. Dyrektor Muzeum Historii Wojskowości (HGM) Georg Hoffmann podkreśla wagę pamięci o budowaniu demokracji. W tym kontekście 9 kwietnia 2025 r. rozpocznie się cykl wydarzeń akademickich, w tym trzydniowa międzynarodowa konferencja, która poruszy temat „ostatecznych zbrodni wojennych”. Hoffmann wyjaśnia, że ​​nazistowska ideologia wojny totalnej doprowadziła do wybuchu przemocy w ostatnich dniach wojny, a w Austrii miało miejsce wiele zbrodni wojennych.

Martin Prinz, autor powieści „Ostatnie dni”, nawiązuje w swojej pracy do akt procesu Sądu Ludowego z 1947 r., co podkreśla wagę rozliczenia i przypomnienia tego mrocznego czasu. Hoffmann nawiązuje do początkowej fazy antyfaszystowskiej po wojnie, która zakończyła się w 1948 r. Fazę tę charakteryzowało ambiwalentne podejście do własnej historii, zwłaszcza w odniesieniu do proklamowania niepodległości Austrii od 1945 r., w której omawiano „przymusową aneksję”, ale pozostawiono niezauważoną współudział w zbrodniach nazistowskich.

Kultura pamięci we współczesnym społeczeństwie

Po 80 latach przerwy od zakończenia wojny w Austrii rośnie pokolenie, które zna narodowy socjalizm jedynie z historii. Wpływa to na świadomość historyczną społeczeństwa. Przeprojektowanie sali „Republika i dyktatura” w HGM zakończy się dopiero w 2026 r., ale Hoffmann już planuje przeprojektowanie zawartości muzeum. Należy skupić się na ludziach i wojnie jako stanie społecznym.

Nowa sala ma pełnić funkcję przestrzeni mediacji i dyskursu, a także odpowiadać na aktualne wyzwania, takie jak zagrożenie dla demokracji. Heldenplatz, centralne miejsce pamięci, jest podkreślany w debatach na temat kontekstualizacji Pomnika Bohaterów, natomiast Pomnik Założycieli Państwa w Schweizergarten, upamiętniający powstanie II Rzeczypospolitej, jest mało znany.

Upamiętnienie w szerszej Europie

Upamiętnienie zbrodni nazistowskich nie ogranicza się tylko do Austrii. 27 stycznia 2025 r. ofiary Holokaustu zostaną upamiętnione na arenie międzynarodowej, m.in. pod Pomnikiem Pomordowanych Żydów Europy w Berlinie. Te dni pamięci i pomniki, w tym te poświęcone Sinti i Romom prześladowanym z powodu ideologii nazistowskiej, odgrywają kluczową rolę w niemieckiej kulturze pamięci. Rozliczenie się z przeszłością jest niezbędne dla dzisiejszego społeczeństwa, aby rozwinąć empatię dla ofiar i wyciągnąć wnioski z historii.

Dziś kultura pamięci stoi przed wyzwaniami, takimi jak wzrost mizantropii grupowej. Dlatego niezwykle istotne jest, aby interpretować i przekazywać wnioski z przeszłości we współczesny sposób, aby uwrażliwić społeczeństwo. Ciągłe obcowanie z obciążoną historią jest konieczne, aby edukować przyszłe pokolenia i rozumieć trendy, które mogą doprowadzić do powtórzenia się takich zbrodni.