Zuid-Afrika heeft een geschiedenis van raciale landongelijkheid

Zuid-Afrika heeft een geschiedenis van raciale landongelijkheid

De zogenaamde landkwestie is al tientallen jaren een onopgelost probleem voor Zuid-Afrika. De apartheid, dat in de jaren negentig eindigde, heeft diepe wortels erfenis van landongelijkheid achtergelaten na eeuwenlang niet-blanke Zuid-Afrikanen van hun land te hebben verdreven ten voordele van blanke burgers. Een wet uit 1913 beperkte het grondbezit van zwarte mensen tot slechts 7%, later aangepast tot 13%.

Huidige situatie van grondbezit

Vandaag, meer dan 100 jaar later, vormen zwarte mensen 81% van de 63 miljoen inwoners van Zuid-Afrika, maar bezitten ze slechts 4% van de particuliere grond, volgens een landaudit van de overheid uit 2017.

De regering is van plan om historische onrechtvaardigheden aan te pakken

Een lang besproken onteigeningswet, vorige maand ondertekend door de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa, probeert een deel van de onrechtvaardigheden van de apartheid recht te zetten door de regering toe te staan ​​land te onteigenen en te herverdelen. In bepaalde gevallen is onteigening zonder compensatie toegestaan, maar alleen als dit ‘rechtvaardig en eerlijk en in het algemeen belang’ is. Tot op heden hebben echter geen onteigeningen van privé-eigendom plaatsgevonden.

Rassenspanningen en controverses

De wetgeving wordt door voorstanders als noodzakelijk gezien omdat in veel plattelandsgebieden grote stukken land eigendom zijn van blanke boeren, terwijl zwarte en niet-blanke gezinnen naar overbevolkte townships zijn geduwd, meldde CNN eerder. Maar de controversiële wet heeft een aantal van de al lang bestaande raciale spanningen en ongelijkheden in Zuid-Afrika op de voorgrond geplaatst en is nu aangegrepen door de Amerikaanse president Donald Trump en miljardair Elon Musk, die beweren dat de wet witte boeren discrimineert.

Musk, geboren in Zuid-Afrika, heeft de coalitieregering van Ramaphosa, geleid door het Afrikaans Nationaal Congres (ANC), ervan beschuldigd “openlijk racistische eigendomswetten” te hebben. Dit standpunt werd door sommige blanke Zuid-Afrikanen verworpen.

Stemmen tegen de beschuldigingen van discriminatie

David Van Wyk, een Bewohner von Bloemfontein, wordt schuldig bevonden aan de Milliard, die “met de extreme rechten in het land” is, die als “Verteidiger des witte privileges” bezeichnete. Van Wyk (66), wiens familie mango- en maïsboerderijen runt die naar het buitenland exporteren, vertelde CNN dat Trump “volledig geen idee” had van de ongelijkheid in Zuid-Afrika.

“Het is onzin van Trump om de indruk te wekken dat blanken in Zuid-Afrika slachtoffers zijn. Wij (blanke Zuid-Afrikanen) hebben inkomens die 10 tot 20 keer hoger zijn dan die van de meerderheid van de (zwarte) bevolking van Zuid-Afrika”, voegde hij eraan toe, en merkte op dat “de meerderheid van de zwarte Zuid-Afrikanen nog steeds niets bezit in hun voorouderlijk land.” Van Wyk voerde aan dat de onteigeningswet noodzakelijk was om de landongelijkheid in het land aan te pakken.

Reacties op de onteigeningswet

Anderen zijn echter van mening dat de wetgeving dit “op een zeer hardhandige manier” probeert te doen, zoals Henk Smith, een advocaat van een non-profitorganisatie, de Land Access Movement of South Africa (LAMOSA), uitlegde. Smith vertelde CNN dat hij van mening is dat er “eerlijke en adequate compensatie” moet worden betaald voor elk onteigend land, behalve voor land dat wordt teruggevorderd van mijnbouwbedrijven die hun vergunningen misbruiken en staatsbedrijven die hun land niet productief gebruiken.

De Amerikaanse hulp ter waarde van 440 miljoen dollar werd stopgezet

In één Decreet, dat vrijdag werd ondertekend, hief Trump op alle hulp voor Zuid-Afrika, met het argument dat dit een reactie was op de "acties van de regering die onevenredig geweld aanwakkerden tegen racistisch achtergestelde landeigenaren", met name blanke Afrikaners. Trump gebruikte het bevel ook om de houding van het land tegenover Israël en de oorlog in Gaza te veroordelen.

Zijn bevel bepaalde dat de VS “geen enkele hulp of hulp aan Zuid-Afrika” mochten verlenen, noch via het Amerikaanse Agentschap voor Internationale Ontwikkeling (USAID), noch via andere uitvoerende agentschappen. Dit betekent dat de 440 miljoen dollar die Zuid-Afrika aan Amerikaanse hulp ontvangt – waarvan het grootste deel naar de gezondheidszorg gaat – onmiddellijk werd stopgezet.

Ramaphosa uitte zijn bezorgdheid over de mogelijke impact van het besluit van de Amerikaanse regering om een ​​deel van de financiering voor HIV- en tuberculoseprogramma's in Afrikaanse landen gedurende 90 dagen op te schorten. Hij benadrukte dat deze fondsen ongeveer 17% van de HIV-uitgaven van het land vertegenwoordigen. “We zullen niet ontmoedigd raken. We zijn een veerkrachtig volk en we zullen niet geïntimideerd worden”, zei Ramaphosa.

Vrees voor handelsbeperkingen

In de dagen na het bevel stuurde hij haastig een delegatie naar Washington om te onderhandelen met de regering-Trump voordat de woordenoorlog verder escaleerde. Veel Zuid-Afrikanen maken zich echter zorgen over wat niet specifiek in het decreet wordt vermeld. Er zijn zorgen dat de regering-Trump de geschiktheid van het land voor de African Growth and Opportunities Act (AGOA) zou kunnen wegnemen, een handelswet die de markt naar de VS verbetert voor kwalificerende landen in Afrika ten zuiden van de Sahara. Het schrappen van de Handelswet, die dit jaar moet worden vernieuwd, zou een grote klap zijn voor de Zuid-Afrikaanse landbouweconomie, met name voor de citrustelers en de auto-industrie.

Misverstanden over landonteigeningen

Een woordvoerder van het Zuid-Afrikaanse ministerie van Internationale Zaken zei dat de verkeerde voorstelling van de onteigeningswet ‘ongegronde angsten’ aanwakkerde over het aanvallen van blanke burgers. AgriSA, een handelsorganisatie voor Zuid-Afrikaanse boeren, heeft de claims van landonteigeningen ook afgewezen als “desinformatie”. De uitvoerend directeur van AgriSA, Johann Kotze, zei: "De onverwachte ondertekening van de onteigeningswet op 23 januari 2025 heeft politieke onrust en onnodige spanningen binnen het landbouwsysteem veroorzaakt. Dit wordt nog verergerd door verkeerde informatie over de bedoelingen van de wet, die een negatieve invloed heeft op het Zuid-Afrikaanse investeringsklimaat in de landbouw." Kotze voegde eraan toe dat er tot nu toe geen onteigeningen of confiscaties van privé-eigendommen hebben plaatsgevonden.

De Solidariteitsbeweging, een netwerk van Afrikaanssprekende gemeenschapsinstellingen die ongeveer 600.000 leden vertegenwoordigen, heeft gezegd dat zij “de vele rassenwetten die ons tot tweederangsburgers maken”, inclusief de onteigeningswet, veroordeelt, maar gelooft niet dat er onteigeningen plaatsvinden. Kallie Kriel, de leider van de rechtse lobbygroep AfriForum, zei dat Trump gelijk had dat bepaalde sectoren van de Zuid-Afrikaanse samenleving ‘zeer slecht werden behandeld’. “Ik denk dat dat waar is, ook al zullen mensen het misschien ontkennen,” legde Kriel uit.

Jarenlang heeft AfriForum, tegen het bewijsmateriaal in, beweerd dat er mogelijk sprake is van etnische zuivering en “grootschalige moord” op blanke boeren. Haar interview met Fox News leidde tot één Tweet van Trump in 2018, toen hij voor het eerst commentaar gaf op de kwestie. Maar het Institute of Security Studies (ISS), een Afrikaanse onderzoeksgroep, eerder tegen CNN, dat Zuid-Afrika geen probleem heeft met boerderijmoorden, maar eerder een breder misdaadprobleem. De Moordcijfer is sinds 2011 gestaag gestegen en Gewelddadige misdaad treft alle delen van de samenleving.