De verborgen betekenis van de bijdrage van Fritz HaSenöhrl aan de natuurkunde
De verborgen betekenis van de bijdrage van Fritz HaSenöhrl aan de natuurkunde
Fritz Hasenöhrl, geboren op 30 november 1874 in Wenen, was een opmerkelijke natuurkundige, wiens werk aan straling in de bewegende holte een belangrijke bijdrage leverde aan de ontwikkeling van elektrodynamica. Zijn overwegingen over het verband tussen stralingsenergie en massa, die hij al maakte vóór de formulering van de relativiteitstheorie, zijn van historisch belang. Wolfgang Pauli prees later de kennis van HaSenöhrl, terwijl hij er ook op wees dat de conclusies van de natuurkundigen behoefte hadden aan verbetering.
De basisprincipes waarop HaSenöhrl was gebaseerd op zijn theorieën konden volledig onafhankelijk van de relativiteitstheorie worden begrepen. Het speciale van zijn werk was dat hij de impuls van de bewegende stralingsenergie koppelde aan de insertmassa. Als gevolg hiervan was hij de eerste die herkende hoe elektromagnetische energie bijdraagt aan de massa van stralend lichaam. Ondanks dit voorbereidende werk werd de theorie van Hasenöhrl niet volledig erkend omdat het in sommige aspecten een belangrijke verbinding met de energiemassrelatie over het hoofd had gezien. Deze bevindingen werden pas in 2011 onderzocht door de Amerikaanse wetenschapshistorici Stephen Boughn en Tony Rothman.
HASENOHRL'S LIFE PATH EN ACADEMISCHE CARRILE
Zijn academische pad begon toen hij in 1892 natuurkunde en wiskunde studeerde aan de Universiteit van Wenen, waar hij werd onderwezen door groten zoals Franz Exner, Josef Stefan en Ludwig Boltzmann. Deze persoonlijkheden hebben beslissende impulsen gegeven voor thermodynamica. Hasenöhrl onderbrak zijn studies in 1894 voor een dienst van een jaar bij het 4e Dragoner Regiment. Gedurende deze tijd woonde hij in een kamer met de schrijver Hugo von Hofmannsthal, een interessante culturele uitwisseling.
Na zijn terugkeer naar de universiteit, ontving Hasenöhrl zijn doctoraat in Exner in 1897 en bracht vervolgens een tijd door in de Höike Kamerlingh-Lonnes in Leiden. Daar ontmoette hij onder andere de latere Nobelprijswinnaar Hendrik Antoon Lorentz, die zijn interesse in theoretische fysica verder verdiept. In 1899 keerde hij terug naar Wenen, trouwde en begon een hoogleraarschap waarna hij zijn habilitatie had voltooid.
Zijn cursussen stonden bekend om hun duidelijkheid en logische structuur, die door zijn studenten werden geschat. Zijn beroemdste studenten zijn Paul Ehrenfest en Erwin Schrödinger, de laatste benadrukte ooit dat Hasenöhrl een aanzienlijke impact had op zijn interesse in theoretische fysica.
Invloed van Hasenöhrl's werk over natuurkunde
Uit de processen met betrekking tot de ontwikkeling van relativiteitstheorie blijkt dat Albert Einstein 1905 het werk van Hasenöhrl niet kende en daarom geen reden zag om prioriteit aan hem toe te schrijven. Hasenöhrl, zo lijkt het, had een duidelijk inzicht in de grenzen van zijn eigen werk erkend en betwijfelde de prestaties van Einstein niet. Hij begreep dat de relativiteitstheorie een volledig nieuwe, uitgebreide benadering van natuurkunde was.
Zijn werk blijft echter belangrijk, vooral in de geschiedenis van de natuurkunde, en wordt vaak aangehaald in academische discoursen. De geschriften en theorieën van Fritz Hasenöhrl worden nog steeds besproken, en wetenschappers zijn nog steeds geïnteresseerd in het sluiten van de hiaten in het verleden en de opmerkelijke ideeën die hij in de context van de fysica van vandaag heeft geplaatst.De waardering van de artikelen van Haseöhrl over fysica is niet alleen een principe van zijn academische werk, maar ook een opwindend hoofdstuk in de geschiedenis van de wetenschap, zoals in het artikel wordt gedetailleerd beschreven.