Debata o Rzeczniku Praw Obywatelskich: FPÖ ostrzega przed zielonymi wpływami!

Debata o Rzeczniku Praw Obywatelskich: FPÖ ostrzega przed zielonymi wpływami!

22 maja 2025 r. w Radzie Krajowej odbyła się gorąca debata na temat złożonego przez Zielonych wniosku o reformę Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. Rzecznik FPÖ ds. niezgodności, NAbg. Dr Markus Tschank ostro skrytykował proponowane zmiany i zakwestionował potrzebę omówienia sposobu powoływania Rzeczników zamiast rozważania o poszerzaniu ich kompetencji. Tschank podkreślił, że pierwotna koncepcja Rzecznika Praw Obywatelskich jako „prawnika prawa publicznego” według Hansa Kelsena jest zagrożona, ponieważ propozycja Zielonych przewidywała powołanie zewnętrznej komisji selekcyjnej do powołania Rzeczników.

Tschank zwrócił uwagę, że krok ten ma na celu wyeliminowanie całego systemu powoływania Rzecznika Praw Obywatelskich i uznał to za kolejną próbę podważenia przez Zielonych konstytucyjnego prawa FPÖ do zgłaszania propozycji. Ostrzegł również, że komisje zrzeszone w organizacjach pozarządowych powinny decydować o tym, kto zostanie Rzecznikiem Praw Obywatelskich, a nie o demokratycznie wybranych przedstawicielach, co jego zdaniem osłabia parlament i lekceważy wolę obywateli.

Powołanie i żądania reformy

W tle tej dyskusji politycznej znajduje się zbliżające się mianowanie Elisabeth Schwetz (FPÖ) na nową Rzecznik Praw Obywatelskich. Organizacje pozarządowe, takie jak Amnesty International i Diakonie, pilnie wzywają do reformy procesu mianowania. Opowiadają się za bardziej przejrzystym procesem, w tym przetargiem publicznym, aby zapewnić, że wybór i mianowanie opierają się na obiektywnych i przejrzystych kryteriach. Za istotne uważa się uwzględnienie kandydatów z różnych klas społecznych, a także różnych środowisk edukacyjnych i zawodowych.

Postulaty te wzmacniają rekomendacje międzynarodowe: w 2021 r. wiele państw zarekomendowało Austrii zreformowanie procesu powoływania w ramach Powszechnego Okresowego Przeglądu (UPR), ale jak dotąd nie wprowadzono żadnych zmian strukturalnych. Uznaje się to za niewystarczające, zwłaszcza po tym, jak w raporcie Światowego Sojuszu na rzecz Krajowych Instytucji Praw Człowieka (GANHRI) z marca 2022 r. ostro skrytykowano ten proces pod kątem przejrzystości i niezależności.

Domaga się większej przejrzystości

Organizacje społeczeństwa obywatelskiego wzywają przyszły rząd do uwzględnienia reformy procesu nominacji w swoim programie rządowym. Reformy, które postulowano, obejmują m.in.:

• Öffentliche Ausschreibung der Position.
• Diversität der Kandidat*innen aus unterschiedlichen gesellschaftlichen Bereichen.
• Konsultation und Beteiligung der Zivilgesellschaft am Auswahlverfahren.
• Transparente und objektive Auswahlkriterien.

Pilność tych reform podkreśla międzynarodowa krytyka podkreślająca potrzebę reform. Przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego zgadzają się, że kompleksowa reforma procesu powoływania może nie tylko wzmocnić niezależność Rzecznika Praw Obywatelskich, ale także zapewnić zaufanie społeczne do tej instytucji.

Ogólnie rzecz biorąc, obecne debaty toczą się w tle głębokiej debaty na temat możliwości obsady personelu Rzecznika Praw Obywatelskich w przyszłości i zapewnienia jego niezależności. Nadchodzące decyzje mogą mieć daleko idące konsekwencje dla integralności instytucjonalnej i procesów demokratycznych w kraju.

Więcej szczegółów na temat dyskusji można znaleźć na stronie OTS, ORF I Amnesty International.