Κίνημα βάσης στο Πακιστάν: Αστραπιαία Ηλιακή Επανάσταση

Κίνημα βάσης στο Πακιστάν: Αστραπιαία Ηλιακή Επανάσταση

Στο Πακιστάν, βαθύ μπλε ηλιακά πάνελ λάμπουν στις στέγες των μεγάλων πόλεων και περιστοιχίζουν τις ιδιοκτησίες των χωριών σε όλη τη χώρα. Το Πακιστάν, όπου ζουν πάνω από 240 εκατομμύρια άνθρωποι, βιώνει μια από τις ταχύτερες ηλιακές εξελίξεις στον κόσμο, ενώ παλεύει με τη φτώχεια και την οικονομική αστάθεια.

Η άνοδος της ηλιακής ενέργειας στο Πακιστάν

Η χώρα έχει γίνει μια τεράστια αγορά ηλιακής ενέργειας λόγω της εισροής εξαιρετικά φθηνών κινεζικών ηλιακών συλλεκτών. Το 2024, το Πακιστάν εισήγαγε 17 γιγαβάτ ηλιακής ενέργειας, υπερδιπλάσια από το προηγούμενο έτος, καθιστώντας το τον τρίτο μεγαλύτερο εισαγωγέα στον κόσμο, σύμφωνα με Δεδομένα του ινστιτούτου κλιματικής έρευνας Ember.

Μοναδικός ηλιακός βραχίονας

Ο Mustafa Amjad, διευθυντής προγράμματος στο Renewables First, μια δεξαμενή σκέψης ενέργειας στο Ισλαμαμπάντ, χαρακτήρισε την ιστορία του Πακιστάν μοναδική. Ενώ η ηλιακή ενέργεια έχει ήδη υιοθετηθεί σε μεγάλη κλίμακα σε χώρες όπως το Βιετνάμ και η Νότια Αφρική, καμία άλλη χώρα δεν έχει επιτύχει την ταχύτητα και την κλίμακα που έχει επιτύχει το Πακιστάν. Τόνισε: «Δεν υπάρχει πολιτική πίεση που οδηγεί σε αυτό· αυτό είναι ουσιαστικά με γνώμονα τους ανθρώπους και την αγορά».

Προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης

Ωστόσο, η ηλιακή ιστορία του Πακιστάν δεν είναι απλώς μια ιστορία επιτυχίας. είναι πολύπλοκο και θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσκολίες στο μέλλον καθώς το ενεργειακό τοπίο αλλάζει ραγδαία. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι αυτό που συμβαίνει εδώ υπονομεύει την ολοένα και πιο δημοφιλή αφήγηση ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν είναι οικονομικά προσιτές, ανεπιθύμητες και μπορούν να επιτύχουν μόνο με μεγάλες κρατικές επιδοτήσεις. Ο Harjeet Singh, ακτιβιστής για το κλίμα και ιδρυτής του Ιδρύματος Satat Sampada Climate, σημείωσε: «Σε αντίθεση με την ιδέα ότι η ανανεώσιμη ενέργεια ζει μόνο με επιδοτήσεις ή «επιβάλλεται» στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι άνθρωποι στο Πακιστάν επιλέγουν ενεργά την ηλιακή ενέργεια επειδή έχει οικονομική λογική».

Η επανάσταση «από κάτω προς τα πάνω».

Όπως εξήγησε ο Waqas Moosa, πρόεδρος του Pakistan Solar Association και Διευθύνων Σύμβουλος της Hadron Solar, η ηλιακή έκρηξη του Πακιστάν οφείλεται σε μια «τέλεια καταιγίδα» διαφόρων παραγόντων. Στην πρώτη γραμμή είναι το μειωμένο κόστος των ηλιακών συλλεκτών από την Κίνα και οι εξαιρετικά υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.

Τα ενεργειακά δεινά του Πακιστάν έχουν τις ρίζες τους στη δεκαετία του 1990, όταν η χώρα υπέγραψε ακριβά συμβόλαια ηλεκτρικής ενέργειας, πολλά από τα οποία ήταν συνδεδεμένα με το δολάριο ΗΠΑ. Αυτές οι προκλήσεις έχουν επιδεινωθεί από την απότομη πτώση της ρουπίας του Πακιστάν και τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, εν μέρει λόγω της αύξησης της ηλιακής παραγωγής. Τα τελευταία τρία χρόνια το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος έχει αυξηθεί κατά 155%, ενώ η σταθερότητα του δικτύου αμφισβητείται σε πολλές περιοχές λόγω των διακοπών ρεύματος πολλών ωρών. Τα νοικοκυριά και οι εταιρείες που έχουν την οικονομική δυνατότητα στρέφονται όλο και περισσότερο στη φθηνή ηλιακή ενέργεια.

Ένας νέος τρόπος σκέψης για τον ηλεκτρισμό

Η ακριβής ποσότητα ηλιακής ενέργειας που έχει εγκατασταθεί είναι δύσκολο να μετρηθεί, αλλά οι αναλυτές εκτιμούν ότι πέρυσι εγκαταστάθηκαν περίπου 15 γιγαβάτ. Αυτό είναι σημαντικό καθώς η μέγιστη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στο Πακιστάν είναι περίπου 30 γιγαβάτ. Ο Moosa συγκρίνει την πρόοδο με την άνοδο των social media. Ακριβώς όπως πλατφόρμες όπως το TikTok και το Instagram επέτρεψαν στους ανθρώπους να παρακάμψουν τα παραδοσιακά μέσα, η ηλιακή επανάσταση δίνει στους Πακιστανούς την ευκαιρία να γίνουν παραγωγοί και καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας.

Προκλήσεις για το μέλλον

Αλλά αυτή η επανάσταση έχει και σκοτεινές πλευρές. Ο Moosa εξέφρασε ανησυχίες ότι το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να βρεθεί υπό πίεση καθώς η ακριβή ηλεκτρική ενέργεια ωθεί περισσότερους ανθρώπους μακριά από το δίκτυο και προς τη χρήση ηλιακής ενέργειας - κάτι που θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω τις συνθήκες. Επιπλέον, η ηλιακή ενέργεια θα μπορούσε να διευρύνει περαιτέρω το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, καθώς αυτή η τεχνολογία είναι συνήθως διαθέσιμη μόνο στους πλούσιους.

Η ηλιακή έκρηξη του Πακιστάν δεν είναι τέλεια, αλλά έχει ευρύτερα διδάγματα, ειδικά για χώρες όπου η ισχύς του δικτύου είναι ακριβή και αναξιόπιστη. Ο Singh υπογραμμίζει ότι το μειωμένο κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αντιπροσωπεύει συχνά την «πιο ορθολογική οικονομική διαδρομή μακριά από τα ορυκτά καύσιμα», ενώ ο προληπτικός σχεδιασμός και η έγκαιρη επένδυση είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διατήρηση της σταθερότητας του δικτύου.

Το Πακιστάν είναι επί του παρόντος μια «χώρα πρότυπο» για την ενεργειακή μετάβαση στον παγκόσμιο νότο. Ο Amjad πρόσθεσε ότι είναι ζωτικής σημασίας η ηλιακή ιστορία της χώρας «να γίνει ένα παραμύθι και όχι ένα παράδειγμα για το πώς να μην το κάνουμε».