Prawa człowieka w centrum uwagi: Koalicja potępia zbrodnie wojenne Ukrainy

Prawa człowieka w centrum uwagi: Koalicja potępia zbrodnie wojenne Ukrainy

4 listopada 2025 r. Komisja Praw Człowieka Rady Narodowej jednogłośnie przyjęła ważny projekt uchwały partii koalicyjnych potępiającej łamanie praw człowieka i zbrodnie wojenne na Ukrainie. W decyzji tej wezwano Ministra Spraw Zagranicznych do potępienia zbrodni na arenie międzynarodowej oraz do zastosowania dyplomatycznych i międzynarodowych środków prawnych w celu udokumentowania i ścigania osób odpowiedzialnych. Dzieje się to w kontekście trwającego konfliktu, który doprowadził do masowych naruszeń praw człowieka od czasu ataku Rosji na Ukrainę w 2022 r.

Propozycja koalicji szczególnie podkreśla zbrodnie na terytoriach okupowanych przez Rosję. Należą do nich pozasądowe zabójstwa i tortury, co udokumentowano w raportach ONZ, Rady Europy i OBWE. Meri Disoski, członkini Partii Zielonych, zgłosiła poważne naruszenia praw człowieka wobec ukraińskich jeńców wojennych, co potwierdzają także krajowe dochodzenia prowadzone na Ukrainie. Według lpb-bw.de w czerwcu 2022 r. na Ukrainie odnotowano ponad 15 000 przypadków zbrodni wojennych, a każdego dnia przybywało od 200 do 300 nowych przypadków.

Inicjatywy i żądania polityczne

Partie opozycji złożyły łącznie sześć wniosków, wśród których znalazły się apele o kompleksowy pakiet ochrony dzieci i odrzucenie monitorowania usług kurierskich. Wniosek FPÖ o objęcie inwigilacją został odrzucony jako naruszenie prawa człowieka do prywatności. Dyskusja ta ukazuje napięcie pomiędzy bezpieczeństwem a prawami jednostki, które widać także w żądaniu od Austrii aktywnego włączenia się w proces pokojowy w konflikcie izraelsko-palestyńskim.

Zieloni wezwali także do zakotwiczenia prawa do aborcji w Karcie praw podstawowych UE. Twierdzą, że dostęp do legalnej i bezpiecznej aborcji należy uznać za podstawowe prawo człowieka, co potwierdzają także obecne dyskusje na temat krajowych środków poprawiających dostęp do aborcji. Inicjatywa ta została jednak odroczona przez większość koalicji.

Międzynarodowy wymiar zbrodni wojennych

Na arenie międzynarodowej rozważa się możliwość pociągnięcia zbrodniarzy wojennych do odpowiedzialności w każdym kraju w oparciu o zasadę powszechnej sprawiedliwości, niezależnie od ich pochodzenia i miejsca popełnienia zbrodni. Oznacza to, że Ukraina aktywnie działa również w ramach swojej jurysdykcji, aby pociągnąć sprawców do odpowiedzialności. Według stanu na grudzień 2022 r. na Ukrainie zarejestrowano już 40 tys. przypadków i zidentyfikowano kilkuset podejrzanych o rosyjskich zbrodniarzy wojennych.

22 maja 2022 roku zapadł pierwszy na Ukrainie wyrok: żołnierz został skazany na dożywocie za zabójstwo cywila. Ponadto Ukraina uruchomiła system informacyjny umożliwiający rejestrowanie podejrzanych zbrodniarzy wojennych. Podkreśla to pilność i powagę sytuacji, ponieważ zarówno społeczność międzynarodowa, jak i władze lokalne muszą opowiadać się za legalnością i ochroną praw człowieka.

W tej złożonej debacie na temat łamania praw człowieka i zbrodni wojennych jasne jest, że ochrona ludności cywilnej i odpowiedzialność za popełnione niesprawiedliwości muszą znajdować się w centrum uwagi międzynarodowej. Nadchodzące miesiące będą miały kluczowe znaczenie dla ustalenia, w jaki sposób sprostać tym wyzwaniom i chronić prawa osób nimi dotkniętych.