Thomas Bernhard: Regensburg en de kunst van het schandaal

Thomas Bernhard: Regensburg en de kunst van het schandaal

In de herfst van 1967 begaf de goed bekende schrijver Thomas Bernhard zijn weg van Wenen naar Regensburg om een belangrijke eer te accepteren. De cultuurgroep van de Duitse industrie heeft hem de gerenommeerde literaire prijs toegekend, die was begiftigd met een som van DM 8.000. Voor Bernhard, die net uit het ziekenhuis was vrijgelaten en vecht met gezondheidsproblemen, was dit geld van groot belang. Interessant is echter dat hij echter niet geïnteresseerd was in de stad Regensburg zelf. Integendeel, de contante premie eiste zijn aandacht.

De reis naar Regensburg duurde toen ongeveer vier uur. Bernhard, die bekend stond om zijn scherpe grap en frequente kritiek, merkte op dat de Donau steeds smaller werd en het landschap steeds mooier was - totdat het uiteindelijk "dronken, grijs en flauw" werd, wat de beschrijving van Regensburg voor hem was. Hij vond echter ook tijdelijk toevlucht in het hotel "Thurn and Taxis", waar een collega, de dichter Elisabeth Borchers, had ingecheckt. De awardceremonie zelf vond plaats in het oude stadhuis en bleek ongemakkelijk te zijn toen de voorzitter van de Duitse industrie, Berthold von Bohlen en Halbach, de gender van de twee toekenning won.

Kritiek als een kunstvorm

Bernhard's negatieve opmerkingen over de steden die hij bezocht, waren vaak een terugkerend motief in zijn werk. Regensburg hoefde zichzelf niet eens zo vreselijk te horen als sommige andere steden die hij met een vergelijkbare spot behandelde. In zijn boeken uitte hij vaak denigrerend over plaatsen en hun inwoners, die niet alleen nadenkt over zijn mening, maar ook een uitnodiging was voor zijn lezers om zijn eigen omgeving kritisch te ondervragen. Op veel plaatsen die hij ooit bekritiseerde, werd hij bijna gevierd als ere -burger. De vereniging van scherpe kritiek en een zekere culturele erkenning is een opmerkelijk fenomeen.

Een bijzonder beknopt voorbeeld van zijn woordenkeuze werd gevonden in zijn werk "The Power of Habit", waarin hij Augsburg noemde als een "muf, hacheus nest" en als "Lechcloake" - dat leidde tot een tastbaar schandaal. De burgemeester van de stad wendde zich tot de uitgever en wist zijn ongenoegen. Ongeacht deze controverse, wordt de stompe manier van Bernhard vaak gezien als een soort kunstvorm die kritisch denken bevordert.

Bernhard's kijk op steden

In zijn geschriften liet Bernhard geen steen achter als het ging om het presenteren van steden. In Bremen, bijvoorbeeld, accepteerde hij een literaire prijs om zich onmiddellijk daarna in de hotelkamer te verbergen, vermijdt het zicht van de stad. Passau werd "een van de lelijkste steden helemaal" in "The Leger" genoemd, terwijl Parijs werd beschouwd als "afschuwelijk" voor Bernhard. Voor hem was Wenen ook allesbehalve een plek die kon worden geschat. Hij beschreef de stad als een "vreselijke geniale machine" en wees op in een van zijn geschriften dat het beter zou worden beschermd voor een verblijf in Wenen.

Een uitzondering was Lissabon, dat werd geprezen in zijn werk als de "mooiste van alle steden". Deze uitspraken illustreren ook de ambivalente relatie van Bernhard met verschillende stedelijke plaatsen, die vaak werd gevormd door een diep verlangen naar een "huis" dat voor hem werd gevonden in zijn geboortestad Upper Oostenrijk.

De Bräunerhof in Wenen was een populaire retraite voor Bernhard, waar hij vaak uren met een "melange" zat en aan zijn teksten werkte. Ondanks zijn afkeer van de stad, hield hij van dit bezoek aan het koffiehuis omdat hij de mogelijkheden vond die hem niet het hectische stadsleven boden. Tijdens zijn verblijf daar versterkte het beeld dat hij leeft in "een riool naar de rand met haar afval".

In veel van deze overwegingen is er niet alleen de puntige tong, maar ook een gigantische voorkeur voor verbale vaardigheden - die Bernhard wist in verhalen te zijn. Wat Regensburg betreft, moet nog worden opgemerkt dat de harde kritiek op de stad een constante uitdaging was die zijn hele werk doormaakte. Informatie hierover is te vinden in zijn postuum gepubliceerde werk "mijn prijzen" en in de collectie "Urban Scattering", die een mooi overzicht geeft van zijn vaak humoristische, soms tragische manier om te schrijven. De artistieke erfenis van Bernhard liet een blijvende indruk achter, zelfs na zijn dood en wordt zeer gewaardeerd in de literaire wereld.

De citaten en vermeldingen in de werken van Bernhard weerspiegelen niet alleen zijn persoonlijke perspectief, maar nodigen ook lezers uit om na te denken over deze gedachten en hun eigen meningen te vormen. De auteur gebruikt meesterlijk deze combinatie van scherpe observatie en creatieve stemkracht om een ontzag te bereiken.

Zijn radicale oordelen werden het handelsmerk van zijn werk, en zij zijn de focus van een artistiek onderzoek van de wereld, dat nog steeds een beroep doet op veel lezers. Hoewel zijn kritiek vaak pijnlijk was, hebben ze een zekere tijdloze relevantie die ook in de wereld van vandaag wordt gehoord en het denken stimuleert.